Pusta noc

Pusta noc

Pusta noc

Pusta noc – ostatnia noc przed pogrzebaniem zmarłego.

Etymologia

Genezę określenia tłumaczy się potocznie jako noc pustki (fizycznej i duchowej), którą człowiek odczuwa po odejściu bliskiej osoby.

Zwyczaje na Warmii i Mazurach

Rodzina, znajomi i sąsiedzi czuwali przy zmarłym przez trzy dni, ale to właśnie ostatnia, pusta noc była najważniejsza. Złożone do trumny ciało znajdowało się w największej izbie lub pokoju w domu. Zmarłemu wkładano do trumny symboliczne przedmioty: słomkowy bądź trzcinowy kapelusz lub chustkę do nosa oraz grzebień (dzięki temu mógł otrzepać piach ze spodni i zaczesać elegancko włosy). Natomiast kobietom zarzucano na plecy czarną chustę z frędzlami, a pod głowę wkładano grzebyk i lusterko. W całym domu obowiązkowo należało zasłonić wszystkie lustra, aby dusza się w nich nie przeglądała i nie ukazywała się domownikom. Nogi zmarłego musiały być skierowane ku drzwiom. W tę noc czuwali przy nim członkowie rodziny, znajomi i sąsiedzi. Odwiedzający dom częstowani byli wódką i kuchem.

Bibliografia

Mazury. Słownik stronniczy, ilustrowany, red. Waldemar Mierzwa, Dąbrówno 2008.
Szyfer Anna, Zwyczaje, obrzędy i wierzenia Mazurów i Warmiaków, Olsztyn 1968.
Toeppen Max P., Wierzenia mazurskie, wstęp Anna Szyfer, Władysław Ogrodziński, oprac. Paweł Błażewicz,Jerzy Marek Łapo, Dąbrówno 2008.
Tragarz duchów. Zbiór podań ludowych z Mazur, zeb., przeł. i oprac. Jerzy Marek Łapo, Dąbrówno 2007.
Warmiacy i Mazurzy. Życie codzienne ludności wiejskiej w I połowie XIX wieku, red. Bogumił Kuźniewski, Olsztynek 2002.