Krzemity
Krzemity | |
| |
Leśniczówka w Krzemitach w 1920 roku
| |
Państwo | Polska |
Województwo | warmińsko-mazurskie |
Powiat | kętrzyński |
Gmina | Korsze |
Liczba ludności (2010) | 40[1] |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} |
Krzemity (niem. Kremitten) – wieś niesołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie kętrzyńskim, w gminie Korsze. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.
Miejscowość w 2010 roku liczyła 40 mieszkańców (łącznie z Sarkajmami).
Położenie
Miejscowość jest położona w odległości ok. 2 km od miasta Korsze.
Dzieje miejscowości
Początkowo na terenie przyszłej wsi wzniesiona została krzyżacka strażnica. Miejscowość powstała w latach 1345-1351. Na tym właśnie okresie wielki mistrz krzyżacki Heinrich von Dusemer nadał przywilej lokacyjny. W 1444 został on odnowiony przez wielkiego mistrza Konrada von Erlichshausena. Wieś przyjęła nazwę od miejscowego zamku-strażnicy i nawiązywała bezpośrednio do nazwy pruskiej osady, która istniała tutaj pierwotnie. W XV wieku Krzemity nadal miały charakter wsi czynszowej. W okresie wojny trzynastoletniej nie uniknęła zniszczeń. Po 1466 roku wieś jako rekompensatę za zaległy żołd przekazano jednemu z rycerzy - Truchsessowi von Wetzhausen. Wetzhausen stał się również właścicielem zamku w [Łankiejmy|Łankiejmach]] oraz majątku Głowbity.
W XVII stuleciu wszystkie wymienione dobra łącznie z Krzemitami stały się własnością rodu von der Groeben. W XVII lub XVIII wieku wzniesiony został miejscowy dwór. W 1786 roku miejscowość składała się z 15 domów, funkcjonował również młyn wodny. W 1804 roku Krzemity zakupił , oficer pruski baron von Mirbach, który zamieszkał w Sorkwitach. W 1817 roku miejscowość była majątkiem składającym się z 10 domów, zamieszkanych przez 84 osoby. W 1913 roku obszar majątku obejmował powierzchnię 350 ha. Ostatnim właścicielem Krzemit był generał baron Günther von Mirbach, który zatrudniał zarządcę o nazwisku Dzikoński. W folwarku prowadzono hodowlę 30 koni i 120 sztuk bydła.
Po zakończeniu II wojny światowej na terenie majątku powstało państwowe gospodarstwo rolne. W 1973 roku miejscowość wchodziła w skład sołectwa Dłużec Wielki w gminie Korsze. W 1970 roku Krzemity były zamieszkane przez 83 osoby.
Zabytki
- Parterowy dwór z XVII lub XVIII stulecia, przebudowany w wieku XIX; obecnie w całkowitej ruinie. Dwór otoczony jest przez pozostałościami parku krajobrazowego
Bibliografia
- Kętrzyn. Z dziejów miasta i okolic, przewodniczący komitetu redakcyjnego Andrzej Wakar, Olsztyn 1978.
- Licharewa Zofia, Kętrzyn. Z dziejów miasta i powiatu, Olsztyn 1962.
- Bank Danych Lokalnych GUS [data dostępu: 15.03.2014]
- Historia wsi Krzemity [data dostępu: 15.03.2014]
- Wojewódzka ewidencja zabytków [data dostępu: 5.03.2014]
Przypisy