Biesowo
| Biesowo | |
| | |
| Pole-obowiązkowe Pole-obowiązkowe
| |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | olsztyński |
| Gmina | Biskupiec |
| Liczba ludności (2009) | 342 |
| Strefa numeracyjna | (+48) 89 |
| Kod pocztowy | 11-300 |
| Tablice rejestracyjne | NOL |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Biesowo | |
| Położenie na mapie Polski  Biesowo | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Biesowo (niem. Gross Bössau ) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Biskupiec. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.
Spis treści
[ukryj]Charakterystyka fizjograficzna
Wieś położona jest w środkowej części województwa warmińsko-mazurskiego, na pograniczu Pojezierza Olsztyńskiego i Pojezierza Mrągowskiego, nad południowym brzegiem Jeziora Tejstymy; przebiega przez nią droga krajowa nr 65.
Dzieje miejscowości
Wieś powstała w 1354 roku jako dobra szlacheckie. Obejmowała wówczas 60 łanów gruntów na prawie chełmińskim z 10 latami wolnizny. Właściciele – rycerze Mikołaj i Santirme – podzielili nadany obszar w ten sposób, że na 20 łanach założyli folwark: późniejsze Biesówko, zaś na pozostałych 40 łanach osadzili chłopów, którzy byli zobowiązani do pracy w folwarku. Ponadto rycerze otrzymali zezwolenie na założenie młyna na prawie chełmińskim. W 1486 roku Biesowo i Biesówko przeszły w posiadanie kapituły dobromiejskiej, a Biesówko zostało zamienione w wieś czynszową. W drugiej połowie XVI wieku powstała w Biesowie karczma. Wieś poważnie ucierpiała w czasie wojen szwedzkich – zarówno w 1633, jak i 1656 roku.
Kościół w Biesowie powstał najprawdopodobniej wkrótce po założeniu wsi, został zniszczony podczas ostatniej wojny polsko-krzyżackiej; odbudowany w drugiej połowie XVI wieku. Po raz kolejny uległ on zniszczeniu na początku XX wieku (w wyniku pożaru); nowy kościół poświęcono w 1911 roku.
Początkowo w Biesowie działała szkoła parafialna. W 1935 roku do tutejszej szkoły uczęszczało 77 dzieci, zaś zatrudnionych było dwóch nauczycieli. Ponadto w Biesowie działała pod koniec XIX wieku biblioteczka polska Towarzystwa Czytelni Ludowych; ponownie polską bibliotekę założono tu w 1920 roku.
Liczba mieszkańców
1820 - 234 osoby
1857 – 397 osób
1933 – 560 osób
1939 – 659 osób
1988 – 398 osób
Zabytki:
- Budynek dawnego zajazdu, później urzędu pocztowego, wraz z otoczeniem
- Kościół parafialny pw. św. św. Mikołaja i Antoniego, z drugiej połowy XVI wieku, zniszczony, odbudowany na początku XX wieku
- Cmentarz parafialny; znajduje się na nim kwatera wojenna z okresu I wojny światowej, w której pochowanych jest co najmniej dwóch żołnierzy armii niemieckiej i trzech armii rosyjskiej, poległych w sierpniu 1914 roku
Bibliografia:
- Biskupiec. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1969.
- Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
- Deutsche Verwaltungsgeschichte: http://www.verwaltungsgeschichte.de/roessel.html [data dostępu: 15.09.2013]
- Bank Danych Lokalnych GUS: http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims [data dostępu: 15.09.2013]
- Wojewódzka Ewidencja Zabytków http://www.wuoz.olsztyn.pl/ [data dostępu: 15.09.2013]
- Olsztyńska Strona Rowerowa: http://www.rowery.olsztyn.pl/wiki/miejsca/1914/warminsko-mazurskie/biesowo [data dostępu: 15.09.2013]
Przypisy
