Gwiazdosz potrójny

Gwiazdosz potrójny
Geastrum triplex
Jungh.
Gwiazdosz potrójny
Systematyka
Królestwo	grzyby
Podkrólestwo	{{{Podkrólestwo}}}
Gromada	grzyby podstawkowe
Klasa	pieczarniaki
Rząd	gwiazdoszowce
Rodzina	gwiazdoszowate
Rodzaj	gwiazdosz
Gatunek	gwiazdosz potrójny
Synonimy

Gwiazdosz potrójny (Geastrum triplex Jungh.) – gatunek grzyba wielkoowocnikowego z rodziny gwiazdoszowatych (Geastraceae), rzędu gwiazdoszowców (Geastrales).

Owocnik

Owocnik początkowo zamknięty, cebulowatego kształtu, u podstawy pokryty grzybnią przerośniętą z podłożem. Powierzchnia owocnika jasnobrązowa lub zaróżowiona, nieco ciemnieje z wiekiem; wierzchnia warstwa osłony zewnętrznej łatwo odpada.Osłona zewnętrzna (egzoperydium) pęka do połowy na 4-5(8) płatów, które rozchylają się gwiazdowato i podwijają, maksymalna średnica owocnika 5-18 cm; płaty grube do 5 mm; ich wewnętrzna warstwa podczas podwijania się ramion pęka i wywija się ku górze, częściowo rozpada się a jej resztki tworzą kołnierz wokół osłony wewnętrznej. Wewnętrzna strona osłony zewnętrznej gładka, bez połysku, kremowa, z wiekiem ciemnieje jasnobrązowa do ciemnobrązowej, czasem z czerwonawym odcieniem, spękana. Osłona wewnętrzna (endoperydium) kulistawa, nieco spłaszczona, 2-4(5) cm średnicy; tej samej barwy co wewnętrzna strona ramion, z wiekiem ochrowobrązowa; pergaminowata; siedząca lub na krótkiej (2 mm) szyjce; bez apofizy. Gatunek wyróżniający się wśród gwiazdoszy obecnością kołnierza szyjkowego oraz dużymi rozmiarami i masywnością owocników.

Rozmieszczenie i ekologia

Nieczęsty. Owocniki wyrastają pojedynczo lub gromadnie, częściej w miejscach zacienionych i bogatych w resztki organiczne, w zaroślach, w parkach. Czasem na silnie rozłożonym drewnie drzew liściastych. W Polsce podlega ochronie, jak i pozostałe gwiazdosze. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status E – gatunek wymierający. Znajduje się na listach gatunków zagrożonych także w Belgii, Danii, Estonii, Litwie, Norwegii, Finlandii.

Ciekawostki

Na Warmii i Mazurach gwiazdosz potrójny został odnotowany w "Las Warmiński im. prof. B. Polakowskiego".

Bibliografia

Kubiak D., Kubiak K. 2003. Stanowisko gwiazdosza potrójnego Geastrum triplet Jungh. w rezerwacie „Las Warmiński” na Pojezierzu Olsztyńskim. Parki nar. Rez. Przyr. 22 (4): 605-608. W. Wojewoda, M. Ławrynowicz: Red list of the macrofungi in Poland. W: Z. Mirek, . Zarzycki, W. Wojewoda Z. Szelag (red.), Red lists of plants and fungi in Poland. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, PolishAcademy of Sciences, 2006, 55-70.

Linki zewnętrzne

http://pl.wikipedia.org/wiki/Gwiazdosz_potr%C3%B3jny http://www.grzyby.pl//gatunki/Geastrum_triplex.htm