Rezerwat Pupy
| Rezerwat przyrody Pupy | |
| | |
 Rezerwat Pupy - tablica informacyjna przy ścieżce przyrodniczej | |
| Rodzaj rezerwatu | leśny |
| Państwo |  Polska
|
| Powierzchnia | 58,12 ha ha |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Rezerwat przyrody Pupy | |
| Położenie na mapie Polski  Rezerwat przyrody Pupy | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Rezerwat przyrody Pupy
Spis treści
O rezerwacie
Rezerwat „Pupy” utworzono na podstawie zarządzenia Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 25 stycznia 1995 r. Jest rezerwatem leśnym, utworzonym na obszarze 58,12 ha. Położony jest w pobliżu miejscowości Spychowo, na terenie nadleśnictwa Spychowo (powiat szczycieński). Celem ochrony jest zachowanie starodrzewu mieszanego z udziałem świerka pospolitego, sosny zwyczajnej, dębu szypułkowego i buka zwyczajnego .
Fizjogeografia terenu i szata roślinna
Teren rezerwatu jest lekko falisty – deniwelacje nie przekraczają zazwyczaj 0,5 m. W części środkowej występuje obniżenie z siedliskami wilgotnymi i bagiennymi. W okresach wilgotnych i po opadach deszczu, ze względu na płytkie występowanie wód gruntowych, stopień uwilgotnienia tych miejsc szybko wzrasta i utrzymuje się stosunkowo długo. Na terenie rezerwatu „Pupy” wyróżniono 12 zbiorowisk roślinnych. Dominuje bór mieszany wilgotny dębowo-świerkowy (jegiel) Querco-Piceetum. Głównym komponentem drzewostanu w tym zespole jest świerk tworzący wielogeneracyjną populację. Znacznie mniej liczna i mało zróżnicowana wiekowo jest populacja dębu, obejmująca nieliczne 300-letnie drzewa pomnikowe. Z pozostałych zbiorowisk na uwagę zasługuje grąd subkontynentalny Tilio cordatae-Carpinetum betuli z bukiem, który znajduje się tu poza granicą zwartego zasięgu. O antropogenicznym pochodzeniu drzewostanu bukowego świadczy jego układ w formie kręgu – tzw. kępa Mortzfelda. Siedliska grądowe występują w rezerwacie na większych powierzchniach, zajęte są jednak obecnie głównie przez drzewostany sosnowe powstałe w wyniku sztucznych nasadzeń po zrębach zupełnych. Rezerwat „Pupy” jest jednym z ogniw specjalnego obszaru ochrony siedlisk (SOOS) „Ostoja Piska”, utworzonego w ramach programu NATURA 2000
Zwierzęta
W rezerwacie i jego najbliższej okolicy odnotowano występowanie 28 gatunków ssaków, 38 gatunków ptaków lęgowych, 13 gatunków ptaków przelotnych, 10 gatunków ptaków płazów i 3 gatunki gadów.
Rośliny
W rezerwacie zanotowano występowanie 13 gatunków drzew, 7 gatunków krzewów, 105 ziół, i 16 gatunków mchów.
Grzyby
Dotychczas nie prowadzono szczegółowych badań grzybów wielkoowocnikowych rezerwatu „Pupy”. Wstępne obserwacje pozwoliły na wyróżnienie dwóch gatunków chronionych – Ganoderma lucidum i Geastrum pectinatum. Uwagę zwiedzających zwracają pojawiające się okresowo na starych dębach olbrzymie skupienia owocników pasożytniczego grzyba Laetiporus sulphureus.
Na terenie rezerwatu „Pupy” wyróżniono dotychczas 100 gatunków porostów i grzybów naporostowych. Występuje tu 16 taksonów objętych ochroną gatunkową oraz 28 zagrożonych w Polsce wymarciem. Spośród porostów odnotowanych w rezerwacie na szczególną uwagę zasługuje Thelotrema lepadinum, której stanowisko w tym obiekcie jest jedynym znanym dotychczas na terenie Puszczy Piskiej.
Ciekawostki
Nazwa rezerwatu pochodzi od przedwojennej, niemieckiej nazwy miejscowości Spychowo – Puppen, którą przetłumaczono po wojnie na Pupy. W roku 1959. zmieniono tą kontrowersyjną nazwę na zaczerpnięte z powieści Henryka Sienkiewicza Spychowo. Aby zachować historyczną nazwę leśnicy postanowili nazwać tak pobliski rezerwat.
Zwiedzanie rezerwatu „Pupy’ umożliwia utworzona w roku 2006 ścieżka przyrodnicza. Rozpoczyna się ona i kończy koło parkingu przy szosie Spychowo-Rozogi. Jest to stosunkowo krótka trasa o długości 2 km, biegnąca przez najbardziej wartościowe i malownicze fragmenty rezerwatu. Na trasie wyznaczono 4 przystanki z tablicami informacyjnymi opisującymi najciekawsze zjawiska przyrodnicze
Bibliografia
S. Dąbrowski, B. Polakowski, L. Wołos: Obszary chronione i pomniki przyrody województwa warmińsko-mazurskiego. Urząd Wojewódzki, Wydział Ochrony Środowiska i Rolnictwa w Olsztynie, 1999.
D. Kubiak, A. Zalewska, G. Fiedorowicz: Porosty i grzyby wielkoowocnikowe na tle zbiorowisk leśnych południowej Warmii i Mazur. W: H. Ciecierska, C. Hołdyński (red.), Dziedzictwo przyrodnicze Warmii, Mazur i Powiśla: 181-191. Przewodnik do warsztatów terenowych 56. Zjazdu Polskiego Towarzystwa Botanicznego pt. “Interdyscyplinarne i aplikacyjne znaczenie nauk botanicznych”, Olsztyn 24-30 czerwca 2013 r.
Plan Ochrony Rezerwatu Pupy. [w:] Rozporządzenie wojewody warmińsko-mazurskiego nr 45 z dnia 8 listopada 2006 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ustanowienia planów ochrony dla rezerwatów przyrody. Załącznik nr 17. Dziennik Urzędowy Województwa Warmińsko-Mazurskiego nr 190. Poz. 2673.
