Znak Rodła

Rodło
symbol Rodła, źródło: wikipedia [20.03.2014]
Data założenia:	1933
Poziom szkoły:	...Wymagane...
Adres:	...Wymagane...
Patron:	...opcjonalny...

Rodło – znak przedstawiający bieg rzeki Wisły wraz z zaznaczonym miastem Krakowem używany przez Związek Polaków w Niemczech od 1993 r..

Historia

Rodło jako godło Związku Polaków w Niemczech powstało po przejęciu przez Adolfa Hitlera władzy w Niemczech w 1933 r. Ponieważ naziści zakazali używania przez Polaków w Niemczech znaku Orła białego dlatego też Związek Polaków w Niemczech poszukiwał innej symboliki. Z inspiracji dr. Jana Kaczmarka działacze organizacji postanowili utworzyć nowy znak. Nowy znak miał podkreślać narodowy charakter organizacji. W ten sposób powstało Rodło przedstawiające bieg Wisły. Zewnętrznie wyglądało jak pół zmodyfikowanej swastyki, a jednocześnie nią nie było. W ten sposób Polacy w Niemczech uniknęli przyjęcia symboliki nazistowskiej. W rzeczywistości bowiem pozornie podobny znak oznaczał łączność Polaków z Niemiec z Macierzą i był przeciwstawiany swastyce.

Wygląd Rodła

Projekt graficzny Rodła zaproponowała Janina Kłopocka. Artystka przedstawiła biały znak na czerwonym tle, kojarzący się także ze znakami herbów polskich. Znak ten symbolizował stylizowany bieg Wisły z zaznaczonym stołecznym królewskim miastem Krakowem jako kolebką polskiej kultury i symbolem trwania oraz ciągłości Państwa Polskiego.

Nazwa

...Symbol został jednogłośnie przyjęty przez zarząd związku. Pozostała jednak kwestia nazwania nowego znaku. Zadanie to zlecono Edmundowi Osmańczykowi, któremu ideogram stworzony przez Kłopocką skojarzył się z herbem rodowym. W wyniku kolejnej debaty na temat nazwy skrzyżowano nazwę staropolskiego herbu rodowego "Rodnicy" ze słowem "Godło", co w sumie dało neologizm "Rodło"[4]. Ostatecznie na nazwę RODŁO złożyły się więc dwa słowa:ROdzina (Ród) i goDŁO. W sierpniu 1932 roku kierownictwo Związku Polaków w Niemczech przyjęło je za znak wszystkich Polaków ZPwN[10].

Rodło stało się częścią składową znaków kilku organizacji polonijnych w Niemczech i funkcjonowało tam jako znak wyróżniający różne organizacje polonijne.

Rodło zwykłe - obejmujące sam znak Rodła Rodło kreślone linią - wpisane w prostokąt Rodło harcerskie - W 1933 roku hufcowy Berlińskiego Hufca Harcerstwa Polskiego - Edmund Rydziński wkomponował w lilijkę harcerską Rodło. Znak ten stał się nowym godłem harcerstwa polskiego na tych terenach. Początkowo spontanicznie pojawiał się na sztandarach drużyn, zastępów i gromad zuchów. Wkrótce został przyjęty jako oficjalny znak Związku Harcerstwa Polskiego w Niemczech i noszony na tarczach przypiętych do harcerskich bluz oraz widniejący na sztandarze organizacji. Rodło "śpiewacze" - na tle klucza wiolinowego; zdobiące sztandary polskich kół śpiewaczych w Niemczech. Rodło Młodych Polaków - umieszczone obok lipowego liścia i noszone na odznakach młodzieży polskiej w Niemczech Gwiazda rodła - tzw. Rodło Wiary i Wytrwania będące odznaczeniem nadawanym długoletnim i aktywnym członkom ZPwN

Autor

...Janina Kłopocka – polska artystka, działaczka Związku Polaków w Niemczech, była min. autorką Rodła – znaku graficznego tej organizacji

Edmund Jan Osmańczyk (ur. 10 sierpnia 1913 w Deutsch Jägel, zm. 4 października 1989 w Warszawie) – polski publicysta i politolog, poseł na Sejm PRL I, II, V, VI, VII i VIII kadencji, senator I kadencji.

Działacze spod znaku Rodła

...

Ciekawostki

Na II Zjeździe Polaków z Zagranicy w 1934 r. w Warszawie odbyły się symboliczne zaślubiny sztandarów przez zanurzenie ich w nurtach Wisły. Ceremonia ta odbyła się podczas II Zjazdu Polaków z Zagranicy odbywającego się w Warszawie w gmachu sejmu RP, przy ulicy Wiejskiej na sali posiedzeń Sejmu. Dnia 5 sierpnia 1934 roku o godzinie 10 rano 3000 Polaków z zagranicy przeszło ulicami Warszawy za pocztami sztandarowymi na Wybrzeże Kościuszkowskie nad Wisłą gdzie odbyły się zaślubiny biało-czerwonych sztandarów ozdobionych Rodłem z poszczególnych dzielnic Związku Polaków w Niemczech. Wiśle kłaniały się m.in. sztandary ze Olsztyna, Gietrzwałdu, Szczytna.

medal Rodła

Bibliografia

[1] [23.04.2014]