Kozłowo (gmina Sorkwity)
| Kozłowo | |
| | |
| Pole-obowiązkowe Pole-obowiązkowe
| |
| Rodzaj miejscowości | wieś |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko - mazurskie |
| Powiat | mrągowski |
| Gmina | Sorkwity |
| Sołectwo | Kozłowo |
| Liczba ludności (Pole-obowiązkowe) | Pole-obowiązkowe |
| Strefa numeracyjna | (+48) 89 |
| Tablice rejestracyjne | NMR |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Kozłowo | |
| Położenie na mapie Polski  Kozłowo | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Kozłowo Kozłowo (Koszlaw, Koselaw, niem. Koslau ) – wieś sołecka w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie mrągowskim, w gminie Sorkwity. W latach 1975-1998 miejscowość przynależała administracyjnie do województwa olsztyńskiego.
Spis treści
Charakterystyka fizjograficzna
Miejscowość położona jest na terenie fizjograficznym charakterystycznym dla powiatu mrągowskiego, który znajduje się w obrębie dwóch regionów : cześć zachodnia do linii Lipowo - Kosewo - Baranowo - Cudnochy to obszar wyniesień Pojezierza Mrągowskiego; część wschodnia to Kraina Wielkich Jezior Mazurskich, stanowiąca rozległe obniżenie w pasie pojezierzy Polski Północno-Wschodniej. Ukształtowanie terenu jest typowe dla obszarów polodowcowych. Występuje tutaj także skupienie dużych, naturalnych zbiorników wodnych (14% powierzchni) oraz rozległe, zwarte kompleksy leśne (31% powierzchni). Ponadto miejscowość położona jest na terenie gminy Sorkwity gdzie występujące osady wiążą się ze zlodowaceniem północnopolskim dwóch faz: leszczyńskiej i pomorskiej. W obszarze gminy znajdują sięzasoby kruszywa naturalnego oraz kopaliny rolnicze (kreda jeziorna).Występują tutaj dwa ciągi morenowe, które poprzecinane są szeregiem jezior rynnowych (towarzyszą im piaszczysto-żwirowe wały ozów i tworów szczelinowych typu kemów. Do rynien zaliczymy jeziora:Stromek, Warpuńskie,Zyndackie, Gielądzkie, Lampasz. Wzdłuż jeziora Gielądzkiego i Lampackiego występują bardzo wysokie strome krawędzie - spadki dochodzą do 40 i więcej stopni nachylenia. Natomiast najwyższy punkt na terenie gminy, na zachód od jeziora Gielądzkiego, koło Surmówki ma wysokość 208 m n.p.m.
Dzieje miejscowości
Wieś została lokowana na prawie chełmińskim na 350 włókach przez Filipa von Widenaw (Kozłowo, Kozłowski). Od nazwiska założyciela pochodzi nazwa miejscowości. W 1483 r. wielki mistrz krzyżacki Marcin Truchses zatwierdza: Wolfgangowi Schwansfeld, Maciejowi Wisielinowi, Piotrowi Wildenow 350 włók wsi Kozłowo. W przywileju zatwierdzono dla miejscowości następujące jeziora: Małe Babięty, Strumyk, Wielki Borek, Piłaki, Saponin i Małe Gołwin. Jednak nie można było łowić ryb we wspomnianych jeziorach. Ponadto właścicieli obowiązywała lekka służba konna od każdych 100 włók. W tym samym roku doszło do podziału majątku Kozłowo na: Kozłowo i Rybno. Następnie w 1528 r. książę Olbracht potwierdza przywilej na ziemie należące niegdyś do Wolfganga Schwansfeld dla Engela Stach von Golzheim i nadaje mu 20 włók we wsi Wierzbowo na prawie lennym. W 1552 r. były spory o dobra kozłowskie, gdyż Stach zaskarżył Mikołaja Wildenow i Baltazara Berkana o wsie Rozogi, Rybno i Maradki.
Stanowił w powiecie szestyńskim wolną posiadłość (Freigut)
W 1785 r. we wsi było 31 domów a w 1838 r. istniały 24 dymy z 234 mieszkańcami . W tym okresie do majątku Kozłowo należała wieś Głogno i folwark Kaszubiec. W 1740 założono tutaj szkołę.
W 1904 r. Kozłowo obejmowało wraz z folwarkiem Piłak i Skrzebich 89 włók, w tym 10 włók lasu i 9 wody. W Kozłowie funkcjonowała gorzelnia, młyn parowy i cegielnia. Zabudowa wsi ułożyła się w kształcie dworu. W 1939 r. było tu 436 mieszkańców . Kozłowo należało do parafii w Rybnie.
We wsi zachował się park podworski z XVIII/XIX w.
W Kozłowie istnieje klub sportowy GKS LZS Start Kozłowo. Do sołectwa należą: Kobylec i Lesiny.
Ludzie związani z miejscowością:
Zabytki:
Bibliografia:
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. IV, s. 566.
Mrągowo. Z dziejów miasta i okolic, Olsztyn 1975, s. 162.
