Franciszek Bażyński

Franciszek Bażyński
Franciszek Bażyński [2]
Data i miejsce urodzenia	25 marca 1801 r. Poznań
Data i miejsce śmierci	12 marca 1876 r. Poznań

Franciszek Bażyński (ur. 25 marca 1801 r. w Poznaniu, zm. tamże 12 marca 1876 r.) – ksiądz katolicki, działacz społeczny i oświatowy.

Życiorys

Szkoła i wykształcenie

Studia teologiczne odbył w Poznaniu i Wrocławiu. Święcenia kapłańskie przyjął w 1824 r.

Działalność

Ksiądz Franciszek Bażyński pełnił różne funkcje w hierarchii kościelnej. Po święceniach podjął pracę duszpasterską w Poznaniu i bliskich okolicach. Od 1849 r. pełnił również funkcję proboszcza w poznańskiej parafii św. Wojciecha.

Czynnie uczestniczył w życiu społeczno-narodowym. Brał udział w powstaniu w 1830 r. W latach 1836–1840 przebywał w więzieniu. Przyczyną uwięzienia stały się kontakty, jakie nawiązywał z emisariuszami Towarzystwa Demokratycznego Polskiego.

W latach 1848–1852 był posłem do parlamentu niemieckiego.

Szczególnie odznaczył się jako organizator bibliotek ludowych. Założył wydawnictwo pod nazwą "Wydawnictwo dobrych a tanich książek". W ciągu 10 lat wydał ich około 140 tysięcy (literatura piękna oraz książki o tematyce religijnej). Książki wysyłał do księgarń Mieczysława Leitgebera na terenie Wielkopolski, Śląska, ale także na Warmię oraz do środowisk polonijnych w Niemczech. Dzięki jego pracy wydawniczej powstały trzy biblioteki ludowe: dwie na Warmii (w Sząbruku i w Unieszewie) oraz jedna na Mazurach (w Lewałdzie).

W 1873 r. wydawnictwo Bażyńskiego zostało zlikwidowane przez władze pruskie, a samego Bażyńskiego osadzono w areszcie.

Ciekawostki

Z okazji uroczyście obchodzonego 50-lecia pracy kapłańskiej księdza Bażyńskiego wydano księgę pamiątkową pt. Warta. Książka zbiorowa ofiarowana księdzu Franciszkowi Bażyńskiemu, proboszczowi przy kościele św. Wojciecha w Poznaniu, na jubileusz 50-lecia kapłaństwa w dniu 23 kwietnia 1874 r. od jego przyjaciół i wielbicieli.

Bażyński utrzymywał stały kontakt z Andrzejem Samulowskim – poetą i działaczem warmińskim. We wspomnianej księdze pamiątkowej Samulowski poświęcił mu wiersz.

Bibliografia

Oracki Tadeusz, Słownik biograficzny Warmii, Mazur i Powiśla od połowy XV wieku do końca do 1945 roku, Warszawa 1963.

Oracki Tadeusz, Słownik biograficzny Warmii, Mazur i Powiśla XIX i XX wieku (do 1945 roku), Warszawa 1983.