Parafia greckokatolicka pw. Świętego Andrzeja w Bartoszycach

Parafia Greckokatolicka pw. św. Andrzeja
Siedziba	Bartoszyce
Adres	ul. Poniatowskiego 4a, 11-200 Bartoszyce
Data powołania	1983
Wyznanie	katolickie
Kościół	obrządku bizantyjsko-ukraińskiego
Archieparchia	przemysko-warszawska
Dekanat	olsztyński
Cerkiew	Cerkiew św. Andrzeja Apostoła w Bartoszycach
Wspomnienie liturgiczne	13 grudzień

Parafia Greckokatolicka pw. św. Andrzeja w Bartoszycach – greckokatolicka parafia leżąca w dekanacie olsztyńskim, należącym do Archieparchii przemysko-warszawskiej. Erygowana w 1983 r. Mieści się przy ul. Poniatowskiego 4a w Bartoszycach.

Historia parafii

W 1982 r. biskup Jan Obłąk zezwolił na sprawowanie kultu Bożego w obrządku grekokatolickim w Kościele św. Brunona w Bartoszycach.

Czas sprawowania nabożeństw w obrządku greko - katolickim w niedzielę i święta, odpłatność za korzystanie z urządzeń technicznych w kościele i zakres współuczestnictwa w remontach kościoła, a ponadto inne uzgodnienia dotyczące używania kościoła zawarte są w umowie dołączonej do niniejszego dekretu, podpisanej przez zainteresowanych: Ks. Proboszcza Stanisława Adamskiego i Ks. Juliana Gbura. Dekret niniejszy wchodzi w życie w III Niedzielę Adwentu 1982 r. I ważny jest na okres 3 lat, z możliwością przedłużenia go na następne lata"[1].

Umowa, dotycząca korzystania z kościoła zawierała 12 punktów i regulowała szczegółowo godziny nabożeństw w niedziele i święta - od 14:30 do 16:30, określała kwotę związaną z korzystaniem ze światła, ogrzewania, radiofonizacji i sprzątania, wynoszącą 5.000 zł miesięcznie, wskazywała brak możliwości udostępnienia salek na katechizację oraz udostępniania kościoła w czasie własnych potrzeb duszpasterskich, takich jak misje, rekolekcje, święta, zobowiązywała stronę greckokatolicką do częściowego finansowania remontów i konserwacji, ustalała godziny odpraw w święta, wypadające w dni powszednie na 15:30-17:00[2]. Umowa wchodziła w życie z momentem zatwierdzenia jej przez kurię biskupią w Olsztynie.

W następnych latach, w umowie uwzględniano nowe szczegóły. Kościół św. Brunona był miejscem nabożeństw dla grekokatolików w Bartoszycach przez 16 lat. Placówka duszpasterska rozpoczęła swoją działalność w dniu świętego Andrzeja Apostoła, którego w związku z tym, obrano patronem parafii w Bartoszycach. Do 28 sierpnia 1983 roku[3] duszpasterzem obsługującym placówkę duszpasterską był o. J. Gbur, po nim pracę duszpasterską zarówno w Ostrym Bardzie jak i Bartoszycach rozpoczęli Bazylianie.

Pierwszym bazyliańskim duszpasterzem został mianowany o. Włodzimierz Juszczak, który pracował na parafii Ostre Bardo i Bartoszyce od 28 sierpnia 1983 do 05 marca 1989 roku. W tym czasie określono zasięg placówki duszpasterskiej w Bartoszycach, który obejmował wiernych obrządku greckokatolickiego zamieszkujących na terenie dekanatu bartoszyckiego, diecezji warmińskiej w następujących miejscowościach: Bartoszyce, Bezledy, Chełmiec, Dąbrowa, Galiny, Kiertyny, Liski, Łabędnik, Łobzowo, Minty, Okapa, Osieka, Połęcze, Posłusze, Rodnowo, Roskajmy, Sędławki, Skitno, Smolanka, Sokolica, Studzieniec, Sułowo, Szwarunki, Szylina Wielka, Śmiardowo, Tolko, Turcz, Wiatrowiec, Witki, Wojciechy, Wola, Wozławki, Wyrwilty. W dekanacie reszelskim miejscowości: Bisztynek, Łankiejmy, Korsze, Piaskowiec oraz innych miejscowości, w przypadku, gdy wierni grekokatolicy proszą o duchową posługę. Charakter placówki był więc terytorialno-personalny, podobnie jak innych placówek greckokatolickich na terenie Polski[4].

Praca duszpasterska, jaką rozpoczął w Bartoszycach o. Juszczak obejmowała swym zasięgiem dzieci, młodzież, oraz rodziny i osoby starsze. Do pomocy

w katechizacji i przygotowywania dzieci do pierwszej komunii świętej przyjeżdżała z Olsztyna s. Nadija Kowalczyk, Służebnica NMP. Oprócz katechizacji dzieci i młodzieży regularnie organizowane były pielgrzymki do Białego Boru, Częstochowy, Przemyśla oraz na odpust do Chrzanowa, przypadający 12 lipca, czyli w uroczystość apostołów Piotra i Pawła. W latach 1984-1987 o. Juszczak prowadził w Karpatach piesze rajdy dla młodzieży. W czasie świąt Bożego Narodzenia od 1986 do 1993 roku przygotowywano jasełka „Rizdwianyj Wertep", z którym tradycyjnie odwiedzano rodziny. Na „Kutii" spotykały się rodziny i osoby samotne w salce zorganizowanej przy domu zakonnym sióstr Służebnic Najświętszej Marii Panny.

1 czerwca 1986 roku Zgromadzenie Sióstr Służebnic NMP zakupiło w Bartoszycach na ulicy Bema dom, w którym zamieszkały siostry, zajmujące się od tej pory katechizacją dzieci i młodzieży w Bartoszycach, Ostrym Bardzie i Górowie Iławeckim[5].

W 1990 roku powstała szkoła z ukraińskim językiem nauczania i od tego czasu lekcje religii odbywają się w szkole. W roku szkolnym 1987/88 katechizacją było objętych 107 uczniów szkół podstawowych i ponadpodstawowych, natomiast w 1993/94, w czasie istnienia szkoły - 128[6].

Do pierwszej komunii świętej przygotowano w 1984 roku 4 dzieci, w 1987 - 15, a w 1994 - 18 dzieci[7]. Według statystyk parafialnych w Bartoszycach w 1985 roku około 280 rodzin objętych było opieką duszpasterską, w 1994 roku - 337[8].

05 marca 1989 roku o. Juszczak został przeniesiony do Warszawy, duszpasterzem parafii Bartoszyce i Ostre Bardo został na krótko o. Igor Harasym do 27 sierpnia 1989 roku, następnie o. Melencjusz Biliński - od 03 września 1989 do 02 września 1990 roku, kolejni duszpasterze to Mirosław Pidłypczak, o. Tymoteusz Fesz, O. Dymitr Harasym, ponownie o. Igor Harasym i o. Paweł Staruch. O. Juszczak początkowo do Bartoszyc dojeżdżał z Węgorzewa. W listopadzie 1985 roku zamieszkał na stałe w Bartoszycach, na ulicy Waryńskiego 49/36[9].

W następnych latach duszpasterze Bartoszyc i Ostrego Barda mieszkali w Kętrzynie, w domu zakonnym ojców Bazylianów.

W latach osiemdziesiątych ważniejsze wydarzenia duszpasterskie to przyjazd Sekretarza Kongregacji do Spraw Kościołów Wschodnich kardynała Mirosława Marusyna, który miał miejsce 02 lipca 1985 roku[10]. W Bartoszycach kardynał M. Marusyn spotkał się z 19 greckokatolickimi księżmi północnego dekanatu. Wizyta ta miała ogromne znaczenie dla integracji środowiska ukraińskiego w Bartoszycach, jak również wzmocnienia poczucia własnej tożsamości religijnej.

W 1988 roku w Bartoszycach i Ostrym Bardzie przeprowadzone były misje, przygotowujące wiernych do obchodów 1000-lecia chrztu Rusi. Misje prowadzili o. Jan Martyniak z Legnicy i o. Piotr Kryk z Wrocławia. W uroczystościach jubileuszowych w Częstochowie, jakie odbyły się w dniach 10-11 września 1988 roku wzięli udział wierni z obu placówek duszpasterskich.

W sierpniu 1989 roku w Bartoszycach i Ostrym Bardzie przeprowadzona została ogólnopolska akcja zbierania podpisów petycją, skierowaną do władz państwowych, w której domagano się legalizacji wszystkich parafii greckokatolickich w Polsce. 18 sierpnia 1990 roku pierwszą kanoniczną wizytację przeprowadził biskup przemyski Cerkwi Greckokatolickiej w Polsce Jan Martyniak[11]. Biskup odwiedził także nowopowstałą szkołę podstawową z ukraińskim językiem nauczania. Pierwsza wizyta duszpasterska biskupa Jana Martyniaka w Ostrym Bardzie miała miejsce w czasie świętowania jubileuszu 400-lecia Unii Brzeskiej, 18 czerwca 1995 roku[12]. W następnych latach postępowała powoli normalizacja pracy duszpasterskiej zarówno w Bartoszycach jak Ostrym Bardzie.

Końcem 1992 roku, rozpoczęły się rozmowy z burmistrzem Bartoszyc w sprawie budowy cerkwi na potrzeby parafii. Starania o miejsce dla przyszłej świątyni trwały około dwóch lat i efektem tych działań było wykupienie 7 listopada 1996 roku budynku dawnej straży pożarnej przy ulicy Poniatowskiego[13].

W niedługim czasie rozpoczęły się prace remontowo-adaptacyjne z funduszy pozyskiwanych drogą zbiórek miejscowych parafian jak i mieszkających za granicą grekokatolików, pochodzących się z terenu Bartoszyc.

W Bartoszycach od 1996 roku trwały prace adaptacyjne przy budynku przyszłej cerkwi. 27 czerwca 1998 roku odprawiono pierwszą Służbę Bożą we własnej świątyni. W 2001 roku ojcowie Bazylianie zrezygnowali z pracy duszpasterskiej w Bartoszycach i Ostrym Bardzie z powodu niemożności zapewnienia obsługi duszpasterskiej parafii.

Od 16.06.2001r. parafię obejmuje ks. Juliusza Krawiecki, dotychczasowego administratora parafii Polany, Olchowiec, Zyndranowa i Grab na Łemkowszczyźnie. 15 września 2002 roku po dokończeniu prac adaptacyjnych została poświęcona cerkiew przez ks. Abp. i metropolitę Archidiecezji Przemysko-Warszawskiej Jana Martyniaka

13 grudnia 2003 roku poświęcona została przez o. mitrata Andrzeja Sorokę nowo wybudowana plebania, stojąca przy cerkwi. W 2004 roku wybudowano dzwonnicę z trzema dzwonami, którą poświecił ks. Arcybiskup Jan Martyniak podczas odpustu parafialnego w 2005 roku. 10.12. 2006 r. ks. Arcybiskup dokonał otwarcia nowego Dom Caritas św. Mikołaja.

Działania duszpasterskie zapoczątkowane po 2001 roku to młodzieżowy zespół parafialny, duszpasterstwo młodzieży, związane z ruchem „Sarepta", które organizuje między innymi modlitewne spotkania, wyjazdy rekolekcyjne w czasie wakacji i wyjazdy rekreacyjne w góry dla młodzieży , związanej z parafią.

W parafii powstał Caritas, który zajmuje się rozdawaniem odzieży, żywności, opieką nad dziećmi z rodzin dotkniętych patologiami, organizowaniem i finansowaniem wyjazdów w góry w czasie ferii zimowych dla dzieci i młodzieży, szczególnie z ubogich rodzin.

0d 2001 roku organizowane są również przy parafii w Bartoszycach „Andrijowe Dni", impreza o charakterze religijno-kulturowym, związana z odpustem parafialnym w dniu św. Andrzeja Apostoła - 13 grudnia.

Księgi metrykalne: Księga Chrztów od 1982 r. Księga Ślubów od 1982 r. Księga Zgonów od 1982 r.

Szkoły i przedszkola, w których odbywa się katecheza: Zespół Szkół z Ukraińskim Językiem Nauczania, ul. Leśna 1; Zespół Szkół nr 1 im. Ro- mualda Traugutta, ul Traugutta 23; Liceum Ogólnokształcące im. Stefana Żeromskiego, ul. Boh. Monte Cassino 9; 11-200 Bartoszyce, woj. war- mińsko-mazurskie

Miejscowości wchodzące w skład parafii: miasto i gmina Bartoszyce, Wo- zławki i Sułowo z gminy Bisztynek oraz miejscowości z gminy Sępopol: Sępopol, Romankowo, Prosna, Dzietrzychowo, Gaj

Kler parafialny

....

Zgromadzenia zakonne na terenie parafii

[Siostry Służebnice Niepokalanej Panny Maryi w Bartoszycach|Siostry Służebnice Niepokalanej Panny Maryi]] - w parafii od 1982 r.

Zobacz też

...

Bibliografia

Archidiecezja przemysko-warszawska Kościoła Greckokatolickiego w Polsce, 26.12.2013.

Grekokatolicy, 26.12.2013.