Polsko-Mazurskie Towarzystwo Ewangeliczne

Polsko-Mazurskie Towarzystwo Ewangeliczne - stowarzyszenie założone w 31 października 1921 roku przez pastora Ewalda Lodwicha, działacza plebiscytowego, który utworzył również Towarzystwo Przyjaciół Mazur.

Historia

Towarzystwo powstało w Działdowie. Pierwszym prezesem został pastor Ewald Lodwich. Do zarządu weszli: Karol Małłek, Wilhelm Małłek, Fryderyk Kopka, Wilhelm Boruta. Na początku działalności do stowarzyszenia należało 100 osób, a liczba członków szybko wzrastała. Było to związane z konkretnymi okolicznościami. W tym okresie stowarzyszenie skupiło się bowiem w głównej mierze na pomocy optantom (osobom, które poparły opcję niemiecką w czasie plebiscytu 1920 roku) w kwestii uzyskania polskiego obywatelstwa, a tym samym (w większości przypadków) pozostania na obszarze Działdowszczyzny. Prezes stowarzyszenia starał się ponadto organizować spotkania z mazurską ludnością, na których pragnął pozyskać ich zaufanie, a z czasem zachęcić do zbliżenia się do ruchu polskiego.

Cele i zadania organizacji

Głównym celem organizacji stały się działania zmierzające do odsunięcia Mazurów od wpływów Kościoła ewangelicko-unijnego. Polsko-Mazurskie Towarzystwo Ewangeliczne podejmowało inicjatywy o charakterze propagandowym, zmierzające do zbliżenia miejscowej ludności do polskiego ruchu. Wykorzystywano w tym celu różne formy aktywności. Ewald Lodwich zainicjował powstanie w Działdowie zboru ewangelicko-augsburskiego, który był zależny od warszawskiego konsystorza. 27 września 1923 roku 23 osoby podpisały deklarację założycielską. W 1925 roku doszło do znaczącej zmiany. Ewald Lodwich został przeniesiony z Działdowa. Polsko-Mazurskie Towarzystwo Ewangeliczne mimo tego faktu zamierzało kontynuować swoją działalność. W tym czasie organizacja nadal skupiała 100 członków. Po czterech latach działalności zaczęły pojawiać się jednak opinie wskazujące na niewielką skuteczność działań organizacji. Miało to być spowodowane w dużej mierze faktem, iż działacze, którzy prowadzą wśród Mazurów ewangelików pracę oświatową na szczerych zasadach państwowości polskiej, nie znajdują zrozumienia wśród szerszych warstw mazurskich, jedynie dlatego, że są to przybysze z innych dzielnic . W 1925 roku odbyły się wybory do sejmików powiatowych, które również wykazały rozmijanie się oczekiwań Mazurów z efektami aktywności polskich działaczy . Po 1925 roku znacznie stowarzyszenia wśród Mazurów zaczęło stopniowo spadać. Sama akcja polska straciła w tym okresie na intensywności. Brakowało również znaczącej organizacji, realizującej konsekwentnie spójny program, będącej w stanie przewodzić inicjatywom tego typu towarzystw. Z drugiej strony, marazm działaczy ruchu polskiego doprowadził do ożywienia inicjatyw zrzeszających wyłącznie ludność mazurską, dając początek chociażby Związkowi Mazurów, założonemu 3 lutego 1931 roku.

Bibliografia

1. Bystrzycki Piotr, Działdowszczyzna w latach II Rzeczpospolitej. Życie społeczno-polityczne, Olsztyn 1997.
2. Ewangelicy na Warmii i Mazurach - dzieje i współczesność, red. Erwin Kruk, Olsztyn 2001.
3. Szturc Jan, Stowarzyszenia społeczno-kulturalne w polskim ewangelicyzmie, Warszawa 2006.

Przypisy

<references>