Kościół pw. Matki Boskiej Królowej Polski w Miłkach
Kościół pw. Matki Boskiej Królowej Polski w Miłkach – zabytek architektury sakralnej wzniesiony w II połowie XVII wieku.
Fot. Mieczysław Kalski
Spis treści
Położenie
Obiekt znajduje się w centrum wsi Miłki, przy ul. Giżyckiej 47. Wieś położona jest na terenie powiatu giżyckiego.
Historia
Pierwszą świątynię w Miłkach wzniesiono z kamienia polnego i cegły już w drugiej połowie XV wieku. Z 1481 r. pochodzą informacje na temat tamtejszego proboszcza Mikołaja z diecezji gnieźnieńskiej. Budowla ta została spalona w 1656 r. przez Tatarów hetmana Gosiewskiego.
Odbudowę kościoła ukończono w 1669 r. – taka sygnatura widnieje na chorągiewce umieszczonej na kościelnej wieży. Ze starej świątyni zachowały się najprawdopodobniej jedynie kamienne fundamenty oraz ośmioboczne prezbiterium. Przez kolejne dziesięciolecia kościół służył wspólnocie ewangelickiej. Został przejęty przez polskich katolików w 1945 r. W 1962 r. erygowano tu parafię pod wezwaniem Matki Bożej Królowej Polski.
Opis
Jest to kościół jednonawowy, orientowany, murowany z cegły i otynkowany. Do korpusu nawowego dostawione zostały: krótki trójboczny chór, wieża po stronie zachodniej, zakrystia od wschodu i kruchta od południa. Całość nakryto dachami dwuspadowymi z dachówki ceramicznej. We wnęce kościelnego muru od strony ul. Giżyckiej znajduje się kamienny pomnik z okresu I wojny światowej z ledwie widoczną płaskorzeźbą ułożonego na laurowym wieńcu hełmu i zatartym już całkowicie napisem, który brzmiał: Ein unser Gefal-lener und ihr Taten (Naszym poległym i ich czynom). Obok kościelnej wieży został niedawno umieszczony kamień pamiątkowy ku czci porucznika Bogumiła Dryżała zamordowanego w 1940 r. przez NKWD w Charkowie.
Wyposażenie
Wewnątrz nawy kościelnej znajduje się siedemnastowieczne wyposażenie z okresu odbudowy po najeździe tatarskim. Trójkondygnacyjny ołtarz, nawiązujący stylem do królewieckiego manieryzmu, pochodzi z 1688 r. i został ufundowany przez Fryderyka Wilhelma von Kanitza, który był starostą leckim (giżyckim) w latach 1683-1690.
Po lewej stronie od ołtarza znajduje się ośmioboczna kazalnica z malowidłami przedstawiającymi ewangelistów, natomiast po prawej zlokalizowana jest empora muzyczna z 1698 r., którą ufundował lecki pisarz powiatowy Rafał Waga. W kościele znajdują się także siedemnastowieczne malowidła i okna z witrażami, przedstawiającymi Chrystusa oraz św. Jerzego walczącego ze smokiem. W dole okna po prawej stronie ołtarza znajduje się specyficzny witraż, przedstawiający niemieckich żołnierzy na tle potrzaskanej pociskami artyleryjskimi wieży tego kościoła.
Zobacz też
Miłki: najstarszy zachowany kościół na Mazurach, materiał zamieszczony na stronie internetowej mojemazury.pl [13.01.2015]
Bibliografia
Rzempołuch Andrzej, Przewodnik po zabytkach sztuki dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn 1992, Agencja Wydawnicza Remix, s. 48-49. Darski Wojciech Marek, Pod skrzydłami Żurawi. Wędrówki po gminie Miłki, Miłki 2014, Urząd Gminy, s. 27-30.
