Arklity

Arklity
Ruiny pałacu w Arklitach. Źródło: www.mazury.o-k.com.pl
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	kętrzyński
Gmina	Barciany
Sołectwo	Mołtajny
Liczba ludności (2010)	79
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Arklity
Położenie na mapie Polski Arklity
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Arklity (niem. Arklitten) – wieś niesołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie kętrzyńskim, w gminie Barciany. W latach 1975–1998 Arklity administracyjnie należały do województwa olsztyńskiego. Miejscowość w 2010 r. liczyła 79 mieszkańców (łącznie z Górkami). Wieś wchodzi w skład sołectwa Mołtajny, w którym funkcję sołtysa obecnie sprawuje Roman Głód.

Położenie

Wieś leży na północno-zachodnim brzegu Jeziora Arklickiego, w odległości 15 km na północ od Barcian.

Dzieje miejscowości

Dzieje wsi sięgają 1359 r. W 1469 r. dobra zostały przekazane rodzinie von Schlieben przez zakon krzyżacki. Arklity przekształciły się w dziedziczną posiadłość rodu. Odtąd były majątkiem ziemskim, od XVI w. wchodzącym w skład klucza posiadłości rodu von Egolffsteinów. Po uzyskaniu tytułu hrabiowskiego ród ten doprowadził do utworzenia w 1782 r. majoratu. Zgodnie z głównym założeniem ordynacji, na której opierał się majorat, majątek dziedziczyć miał najstarszy syn. Ok. 1782 r. Albrecht von und zu Egolffstein wybudował okazały pałac.

Na początku XX w. obszar majoratu obejmował 1904 ha. 1945 r. pałac został zdewastowany przez żołnierzy Armii Czerwonej. Po zakończeniu II wojny światowej na terenie majątku utworzono Państwowe Gospodarstwo Rolne Arklity.

W okresie powojennym pałac popadł w ruinę. Odnowiono go w 1964 r., a jego wnętrza wykorzystano na biura PGR-u. Wówczas uruchomiono również przedszkole.

W 1970 r. Arklity zamieszkiwało 207 osób.

W 1983 r. w pałacu wybuchł pożar. Wnętrza zostały bezpowrotnie zniszczone. W kętrzyńskim muzeum przechowywany jest komplet miśnieńskiej porcelany pałacowej, lustro, wazon, kinkiety oraz kartusz herbowy.

Zabytki

• ruiny późnobarokowego pałacu wzniesionego w 1782 r. Obecnie własność prywatna
• pozostałości przypałacowego parku
• zniszczony dawny cmentarz ewangelicki

Galeria zdjęć

• 

  Kartusz herbowy pałacu w Arklitach. Zbiory Muzeum im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Kętrzynie.
  Fot. Tadeusz Plebański.
  Źródło: www.ciekawemazury.pl
• 

  Pałac w Arklitach przed 1945 r.
  Fot. Tadeusz Plebański.
  Źródło: www.ciekawemazury.pl

Bibliografia

Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn 2001.
Kętrzyn. Z dziejów miasta i okolic, red. Andrzej Wakar (przewodniczący komitetu red.) i in., Olsztyn 1978.
Rzempołuch Andrzej, Przewodnik po zabytkach sztuki dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn 1992.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
arklity.manifo.com [10.03.2014]
Bank Danych Lokalnych GUS [10.03.2014]
ciekawemazury.pl [10.03.2014]
wuoz.olsztyn.pl [10.03.2014]