Grzybogwiazd skórzasty

Grzybogwiazd skórzasty
Mycenastrum corium
(Guers.) Desv.
Owocnik grzybogwiazda skórzastego. Fot. Lord Mayonnaise. Źródło: Commons Wikimedia
Systematyka
Królestwo	grzyby
Gromada	grzyby podstawkowe
Klasa	pieczarniaki
Rząd	pieczarkowce
Rodzina	pieczarkowate
Rodzaj	grzybogwiazd
Gatunek	grzybogwiazd skórzasty
Synonimy

Grzybogwiazd skórzasty (Mycenastrum corium (Guers.) Desv.) – gatunek grzyba wielkoowocnikowego z rodziny pieczarkowatych (Agaricaceae), rzędu pieczarkowców (Agaricales).

Owocnik

Owocniki półpodziemne, kuliste, jajowate, gruszkowate, spłaszczone, zmienne w kształcie; duże, 8-15 (20) cm średnicy, z grubym, korzeniastym sznurem grzybni u nasady. Otwarta powierzchnia młodego owocnika jasnofioletowa. Osłona zewnętrzna (egzoperydium) długo biała, żółtawa, z wiekiem szarobrązowa, matowa, gładka i cienka, pergaminowatej konsystencji, szybko odpada płatami. Osłona wewnętrzna (endoperydium) gruba, do 5 mm, początkowo mięsista i miękka, z wiekiem twardnieje, skórzasta, twardo korkowata, łamliwa; szarobrązowa, czekoladowa. Dojrzała pęka od szczytu na kilka odgiętych gwiaździsto, nieregularnych płatów, które następnie się odłamują. Trwałe, dojrzałe i suche owocniki mogą przetrwać także kolejny sezon. Warstwa zarodnikotwórcza wewnątrz owocnika jest początkowo biała, dojrzewając przybiera kolor oliwkowy, oliwkowobrązowy i czekoladowy.

Rozmieszczenie i ekologia

Grzybogwiazd skórzasty jest gatunkiem rozpowszechnionym na całej Ziemi, częstszy w klimacie cieplejszym. W Polsce jest gatunkiem rzadkim. Jak dotąd znaleziono ok. 20 stanowisk, głównie w Polsce środkowej i zachodniej. Jest grzybem saprotroficznym, jego owocniki wyrastają na glebach zwykle bogatych w materię organiczną. Może wyrosnąć na takich stanowiskach jak: składowiska słomy, odpady w gospodarstwach rolnych czy wokół kompostowników, na łąkach, pastwiskach, skrajach lasów, w parkach, a także w zaroślach robinii. Na większości stanowisk występuje efemerycznie.

Jest to grzyb dość charakterystyczny i trudny do przeoczenia ze względu na dość duże rozmiary. Do rodzaju Mycenastrum należy tylko jeden gatunek.

Na Warmii i Mazurach grzybogwiazd skórzasty odnotowano w liczbie kilku owocników w Olsztynie w parku kortowskim.

Grzybogwiazd skórzasty znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski, gdzie zaliczono go do kategorii grzybów rzadkich – R.

Zobacz też

grzyby.pl [22.04.2014]
indexfungorum.org [22.04.2014]

Bibliografia

Kujawa Anna, Bujakiewicz Anna, Karg Jerzy, Mycenastrium corium (Fungi, Agaricales) in Poland, "Polish Botanical Journal" 2004, nr 49, s. 63–66.
Wojewoda Władysław, Ławrynowicz Maria, Red list of the macrofungi in Poland, [w:] Red lists of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski, red. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda i Zbigniew Szeląg, Kraków 2006, s. 55-70.