Wardęgowo

Wardęgowo
Krzyż w Wardęgowie. Źródło: www.gminabiskupiec.pl [12.09.2013]
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	nowomiejski
Gmina	Biskupiec
Sołectwo	Wardęgowo
Liczba ludności (2010)	128
Strefa numeracyjna	(+48) 56
Tablice rejestracyjne	NNM
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Wardęgowo
Położenie na mapie Polski Wardęgowo
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Wardęgowo (niem. Wardengowo) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskiej, w powiecie nowomiejskim, w gminie Biskupiec. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa toruńskiego. W 2010 r. liczyła 128 mieszkańców. W kadencji 2011-2015 sołtysem wsi jest Kazimierz Śliwiński.

Kaplica w Wardęgowie. Źródło: www.gminabiskupiec.pl [12.09.2013]

Położenie

Miejscowość położona jest w odległości ok 8 km od Biskupca.

Dzieje miejscowości

Nazwa miejscowości pochodzi od słowa "hortulanus" – włóczęga. Miejscowość za czasów krzyżackich należała do komturstwa radzyńskiego. Nieznana jest dokładna data lokacji wsi.

W 1719 r. na skraju wsi małemu chłopcu wypasającemu bydło objawiła się Matka Boska. Na pamiątkę tego wydarzenia powstała tutaj kaplica.

W XVIII w. w pobliżu miejscowości poległo wielu żołnierzy pochodzenia francuskiego. Ofiary pochowano w jednym grobie, nad którym stał krzyż. Usunięto go w okresie międzywojennym. W 1720 r. właścicielką Wardęgowa była Rozalia Sampławska. 1789 r. wieś wraz z folwarkiem liczyła 11 dymów i należała do Czapskich.

W XIX w. na terenie miejscowości istniała cegielnia. W XIX w. we wsi zajmowano się hodowlą krów mlecznych rasy wschodnio–fryskiej, owiec do strzyżenia, świń tucznych rasy Yorkshire. W 1885 r. było tutaj 5 domów i 13 dymów. We wsi mieszkało 76 osób w tym 54 katolików i 22 ewangelików.

Przed II wojną światową Wardęgowo składało się z dwóch miejscowości: Wardęgowa oraz Wardęgówka. Po wojnie obie miejscowości połączono administracyjnie.

Zabytki

• kaplica z II połowy XX w. (powstała na miejscu drewnianej kapliczki z XVIII w.)
• dwór z I połowy XIX w.
• drewniane chaty z lat 1937–1938
• cmentarz wojskowy z 1812 r.

Bibliografia

Strona Gminy Biskupiec [12.09.2013]
Bank Danych Lokalnych GUS [12.09.2013]