Kopaliny

Kopaliny – w województwie warmińsko-mazurskim znajduje się szereg kopalin budowlanych: kruszywo naturalne, piaski kwarcowe wykorzystywane do produkcji cegły wapienno-piaskowej i betonów komórkowych, surowce ilaste stosowane w produkcji ceramiki budowlanej i kruszywa lekkiego. W regionie występują także kopaliny znajdujące zastosowanie w rolnictwie (kreda jeziorna i torf), w lecznictwie (borowina) czy też w energetyce (gaz łupkowy).

Ogólna charakterystyka

W 2009 r. łączna liczba udokumentowanych złóż kopalin na terenie Warmii i Mazur wynosiła 612, w tym 182 stanowiły złoża zagospodarowane (złoża zakładów czynnych oraz eksploatowane tymczasowo). Są to głównie złoża kopalin pospolitych, które mają zastosowanie w budownictwie i drogownictwie.

Piasek kwarcowy

W województwie warmińsko-mazurskim występują głownie piaski kwarcowe stosowane do produkcji cegły wapienno-piaskowej (sześć udokumentowanych złóż o wielkości zasobów na poziomie 15 158 m3) oraz piaski do produkcji betonów komórkowych (sześć udokumentowanych złóż o wielkości zasobów na poziomie 9 097 m3).
Największe udokumentowane zasoby piasku kwarcowego znajdują się w:

• powiecie piskim i lidzbarskim – piasek wykorzystywany do produkcji cegły wapienno-piaskowej
• powiecie ostródzkim i działdowskim – piasek wykorzystywany do produkcji betonów komórkowych

Produkcja cegły wapienno-piaskowej oraz betonów komórkowych wymaga zastosowania piasku kwarcowego drobnoziarnistego, pochodzenia lodowcowego, wodnolodowcowego, rzecznego lub eolicznego. Najlepsze piaski charakteryzują się dużą zawartością krzemionki, dobrym wysortowaniem oraz wysokim stopniem obtoczenia wraz z małą zawartością substancji obcych.

Surowce ilaste

Według stanu z końca 2009 r. udokumentowane na Warmii i Mazurach zasoby surowców ilastych do produkcji kruszywa lekkiego nie posiadały ustanowionych zasobów przemysłowych. Do obszarów posiadających największe zasoby surowców ilastych zalicza się powiat olsztyński oraz nowomiejski.

Kreda jeziorna

Kreda jeziorna (inaczej wapień łąkowy lub wapień jeziorny) stosowana jest w rolnictwie jako nawóz wapniowy. W województwie warmińsko-mazurskim jej największe zasoby geologiczne występują w powiatach olsztyńskim i szczycieńskim. Zasoby złóż zagospodarowanych wynoszą 906,3 tys. Mg i stanowią 8,8% ich udokumentowanych zasobów ogółem. W regionie znajduje się 49 złóż kredy jeziornej.

Torf

Torf znajduje obecnie zastosowanie w ogrodnictwie (do poprawiania struktury gleby), w rolnictwie jako nawóz organiczny oraz w lecznictwie jako środek do kąpieli i okładów (borowiny). Wcześniej był on również wykorzystywany jako opał. W ogólnym bilansie złoża zagospodarowane torfu stanowią 65,7% łącznych zasobów województwa. Największe zasoby geologiczne znajdują się w powiatach: braniewskim i gołdapskim.

Borowina

Borowiny występują w czterech złożach torfu na północy województwa, w powiatach: gołdapskim, kętrzyńskim i bartoszyckim. Zagospodarowane jest tylko złoże w powiecie gołdapskim.

Gaz łupkowy

Istnieją podstawy, żeby przyjmować, że gaz łupkowy występuje w Polsce m.in. w basenie bałtyckim – w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego. Według danych Ministerstwa Środowiska do 1 stycznia 2012 r. udzielono 18 koncesji na poszukiwanie i rozpoznawanie złóż gazu łupkowego na terenie Warmii i Mazur. W 2011 r. w odwiercie Rogity-1 (gmina Braniewo) odkryto gaz na głębokości około 2 788 metrów.

Bibliografia

invest.warmia.mazury.pl [18.12.2013]
Program Ochrony Środowiska Województwa Warmińsko-Mazurskiego na lata 2011–2014, Olsztyn 2012.
surowce-naturalne.pl [18.12.2013]