Głaz narzutowy "Diabelski Głaz" w Jakunówku

Głaz narzutowy "Diabelski Głaz" w Jakunówku
Głaz narzutowy "Diabelski Głaz" w Jakunówku ©Alicja Szarzyńska
Nr ewidencyjny	140
Rok powołania	1961
Dok. pow.	R.XII-260/61
Współrzędne GPS	N 54,156111° E 21,980556°
Wysokość	1,6 m
Obwód	9,25 [9,20] m
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Głaz narzutowy "Diabelski Głaz" w Jakunówku
Położenie na mapie Polski Głaz narzutowy "Diabelski Głaz" w Jakunówku
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Diabelski Głaz w Jakunówku – głaz narzutowy położony w gminie Pozezdrze, na południowy wschód od wsi Jakunówko, na stoku wzgórza zwanego dawniej Höllenberg ("Piekielna Góra").

Opis głazu

Pomnik przyrody.

Typ skały: gruboziarnisty granit z bladoróżowymi, dużymi kryształami skaleni zawierającymi drobne wpryśnięcia minerałów ciemnych. Pomiędzy skaleniami występują mniejsze, okrągławe, szare kwarce. Miejscami skała ma charakter pegmatytu granitowego ‒ jest bardzo gruboziarnista oraz posiada wzajemne przerosty różowych skaleni i szarego kwarcu.

Głaz, zwany potocznie "Diabelskim Głazem", pełnił niegdyś funkcję kamienia ofiarnego. W jego górnej części znajduje się obszerne zagłębienie o owalnym kształcie, będące przypuszczalnie misą ofiarną. Głębokość niecki sięga około 20 cm. Od strony wschodniej i zachodniej przy monolicie widoczny jest bruk kamienny.

Z "Diabelskim Głazem" związane są przekazy ludowe. Jedna z legend została opisana w książce Mazurskie opowieści Jadwigi Tressenberg. Opowieść pt. Ślad diabelskiej łapy to historia chłopa Lipki, który bogacił się, budząc tym samym coraz większą zazdrość sąsiadów. Podejrzewano go o konszachty z diabłem, toteż miejscowa ludność zaczęła stronić od gospodarza. Nasłuchiwano, czy w jego obejściu nie słychać przeciągłych gwizdów, popatrywano, czy Złe nie ssie krów w jego zagrodzie. Gdy Lipka dowiedział się o tych podejrzeniach, rozzłościł się: "Szukają złych mocy? Będą je mieli!". Umówił się z chłopami z Jakunówka nieopodal wielkiego kamienia. Gdy chłopi przybyli, Lipka rozpoczął tasowanie kart, a z mroku wychynął diabeł. Gra była zażarta, ale ostatecznie diabeł przegrał rozgrywkę. Talią kart zdzielił Lipkę po twarzy, a potężną łapą uderzył w głaz. Ślad tego uderzenia widać do dzisiaj.

Zobacz też

• wikipedia.org, Diabelskie kamienie
• grodziska.eu, święte kamienie
• diabelpolski.eu
• wikipedia.org, Jakunówko

Bibliografia

Klimek Robert, Katalog kamieni kultowych na obszarze ziem pruskich, [w:] Kamienie w historii, kulturze i religii, pod red. Roberta Klimka i Seweryna Szczepańskiego, Olsztyn 2010, s. 77-109.
Szarzyńska Alicja, Ziółkowski Piotr, Skandynawskie dary. Głazy narzutowe Warmii i Mazur, Olsztyn 2012.
Tressenberg Jadwiga, Mazurskie opowieści, Gołdap 2005.