Żywy

Żywy
Dworek w Żywych. Fot. Mieczysław Kalski
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	giżycki
Gmina	Kruklanki
Liczba ludności (2010)	108
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Żywy
Położenie na mapie Polski Żywy
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Żywy (niem. Siewen) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie giżyckim, w gminie Kruklanki. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego. Miejscowość w 2010 roku liczyła 108 mieszkańców (łącznie z Kamienną Strugą). Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Małgorzata Kusz.

Położenie

Wieś położona jest w północno-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze Krainy Wielkich Jezior Mazurskich, nad jeziorem Żywy, 23 km na wschód od Giżycka i 10 km na południowy wschód od Kruklanek.

Dzieje miejscowości

Wieś powstała w ramach kolonizacji wschodnich terenów Prus Książęcych. Dokładna data jej założenia nie jest znana (przywilej nie zachował się), jednak najprawdopodobniej powstała w latach 30. XVI wieku. Po raz pierwszy wzmiankowana jest w 1540 roku jako wieś zasiedlona i bez wolnizny. W 1542 roku starosta Jerzy Bronnitz sprzedał tutejsze trzyłanowe sołectwo niejakiemu Maciejowi Kierszowskiemu (4 lata później dokupił on jeszcze jeden łan). Żywy liczyły wówczas prawdopodobnie 30 łanów. W późniejszym czasie powiększyły się do 40 łanów, a następnie nieco zmalały: w XVII wieku obejmowały 39,5 łanu, w następnym stuleciu do 38 łanów, a w połowie XIX wieku – obszar niespełna 32 łanów. Należały do parafii ewangelickiej w Kruklankach.

Miejscowy majątek na początku XX wieku należał do rodziny Zieglerów, a następnie do rodziny Wilke i obejmował ponad 200 ha. Później na jego bazie utworzono Państwowe Gospodarstwo Rolne Żywy.

Szkołę we wsi założono w 1741 roku. W 1853 roku uczęszczało do niej 93, a w 1935 roku – 42 uczniów. Szkoła zatrudniała jednego nauczyciela. Po II wojnie światowej nie uruchomiono jej ponownie.

W latach powojennych w miejscowości działało kółko rolnicze. W latach 1954–1972 wieś wchodziła w skład gromady Boćwinka.

Liczba mieszkańców kształtowała się w XIX i w I poł. XX wieku następująco:

• 1857 – 257 osób
• 1925 – 294 osoby
• 1933 – 265 osób
• 1939 – 259 osób

Zabytki

• dwór w Żywych z drugiej połowy XIX wieku, resztki zabudowań gospodarczych, pojedyncze drzewa z dawnego założenia parkowego
• dawny cmentarz ewangelicki

Bibliografia

Białuński Grzegorz, Osadnictwo regionu Wielkich Jezior Mazurskich od XIV do początku XVIII wieku – starostwo leckie (giżyckie) i ryńskie, Olsztyn 1996.
Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn 1999.
Wakar Andrzej, Wilamowski Bohdan, Węgorzewo. Z dziejów miasta i powiatu, Olsztyn 1968.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Bank Danych Lokalnych GUS [05.03.2014]
verwaltungsgeschichte.de [05.03.2014]