Jan Baczewski

Jan Baczewski
Jan Baczewski Źródło: www.spskgryzliny.pl
Data i miejsce urodzenia	13 grudnia 1890 r. Gryźliny
Data i miejsce śmierci	20 czerwca 1958 r. Gdańsk

Jan Baczewski (ur. 13 grudnia 1890 r. w Gryźlinach, zm. 20 czerwca 1958 r. w Gdańsku) – organizator szkolnictwa polskiego, działacz ruchu polskiego w Niemczech.

Życiorys

Szkoła i wykształcenie

Absolwent gimnazjum w Braniewie i szkoły rolniczej w Olsztynie.

Praca

Inicjator powstania 17 szkół polskich na południowej Warmii. W sejmie pruskim (1922-1928) walczył o prawa Polaków i innych mniejszości narodowych w Niemczech. W wyniku jego działań sejm pruski wydał ordynację szkolną dla mniejszości narodowych, dzięki której powstało 66 szkół i 2 gimnazja w Niemczech oraz 15 szkół na Warmii. Od 1945 r. był burmistrzem Dębna Lubuskiego oraz posłem do Sejmu Ustawodawczego (1947-1952) z ramienia ZSL.

Działalność społeczna, kulturalna, naukowa, polityczna

Jan Baczewski był sekretarzem Polskiej Partii Ludowej, kierownikiem Warmińskiego Komitetu Plebiscytowego (1919 r.). Był zwolennikiem ustalenia granic Polski z Niemcami w oparciu o prawa historyczne. W marcu 1920 r., wspólnie z Robertem Bilitewskim, przedłożył rządowi polskiemu w Warszawie opis sytuacji społecznej, politycznej i kulturalnej na Warmii i Mazurach. Był współzałożycielem Związku Polaków w Prusach Wschodnich (1920 r.) i Polsko-Katolickiego Towarzystwa Szkolnego na Warmię, kierownikiem IV Dzielnicy Związku Polaków w Niemczech, obejmującej Prusy Wschodnie. Był również członkiem Rady Nadzorczej Związku Spółdzielni Polskich w Niemczech. Pomimo jego zaangażowania, kierownictwo Związku Polaków pozbawiło go wszystkich stanowisk.

Po wybuchu II wojny światowej został aresztowany i osadzony w obozie koncentracyjnym Sachsenhausen (1939-1945).

W 1961 r. ukazał się jego pamiętnik pt. "Wspomnienie Warmiaka". Jest patronem Publicznej Szkoły Podstawowej SPSK w Gryźlinach.

Bibliografia

Chłosta Jan, Ludzie Olsztyna, Olsztyn 2003, s. 8.
Oracki Tadeusz, Słownik biograficzny Warmii, Mazur i Powiśla (od połowy XV w. do 1945 roku), Warszawa 1963, s. 7-8.

Zobacz też

pl.wikipedia.org [22.12.2013]