Przytuły (gmina Pozezdrze)

Przytuły
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	węgorzewski
Gmina	Pozezdrze
Liczba ludności (2010)	75
Strefa numeracyjna	(+48) 87
Kod pocztowy	11-610
Tablice rejestracyjne	NWE
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Przytuły
Położenie na mapie Polski Przytuły
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Przytuły (niem. Przytullen, od 1938 r. Kleinkutten) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie węgorzewskim, w gminie Pozezdrze. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego. W 2010 roku wieś liczyła 75 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Bogumił Turek.

Położenie

Wieś położona jest w północnej części Krainy Wielkich Jezior Mazurskich, nad jeziorem Głęboka Kuta, 15 km na południowy wschód od Węgorzewa. W pobliżu wsi znajduje się wiele innych niewielkich jezior: Brząs, Czarna Kuta, Piecek, Wilkus, Pozezdrze, Biała Kuta, Kacze (Mszar), Smolak, Rominty, Krzywa Kuta, Stręgielek.

Dzieje miejscowości

Wieś królewska, założona w 1569 roku; pięć łanów sołeckich otrzymał Michał Szczyłka. Wieś początkowo miała obejmować 55 łanów, jednak okazało się, że były tam jedynie 34 łany, z których osiem przeznaczono na folwark – w nim właśnie mieszkańcy odrabiali pańszczyznę. W wyniku epidemii dżumy zmarli wszyscy mieszkańcy wsi (61 osób); wedle miejscowego podania ocalała jedynie gęsiarka. W XVIII wieku miejscowość liczyła 34 łany, a folwark 12 łanów, zaś w połowie XIX wieku wieś obejmowała 25 łanów, folwark – 8 łanów. W 1820 roku folwark przeszedł w prywatne ręce. W 1858 roku wieś i folwark zamieszkiwało 297 osób (110 we wsi, 177 w folwarku), natomiast w 1939 roku Przytuły liczyły 231 mieszkańców.

Szkoła we wsi została założona w 1819 roku; w połowie tego stulecia uczęszczało do niej 55 dzieci, a w 1935 roku – 48 dzieci .

W latach 60. XX. wieku 1968 roku sołectwo Przytuły należało do gromady Kuty.

Religia

Wieś znajduje się na terenie parafii rzymskokatolickiej w Kutach, a także parafii greckokatolickiej w Kruklankach.

Bibliografia

Białuński Grzegorz, Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
Wakar Andrzej, Wilamowski Bohdan, Węgorzewo. Z dziejów miasta i powiatu, Olsztyn 1968.
Bank Danych Lokalnych GUS [29.07.2013]
Deutsche Verwaltungsgeschichte [29.07.2013]