Rusajny

Rusajny
Dwór w Rusajnach. Fot. Mieczysław Kalski.
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	bartoszycki
Gmina	Sępopol
Liczba ludności (2010)	88
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Rusajny
Położenie na mapie Polski Rusajny
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Rusajny (niem. Roschenen) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie bartoszyckim, w gminie Sępopol. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego. Miejscowość w 2010 roku liczyła 88 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Wiesław Stankiewicz.

Dwór w Rusajnach w okresie międzywojennym.
Źródło: www.kreisgemeinschaft-wehlau.de

Położenie

Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, na Równinie Sępopolskiej, na północ od rzeki Łyny, 8 km na wschód od Bartoszyc i 8 km na zachód od Sępopola.

Dzieje miejscowości

Brak jest informacji na temat okoliczności i daty powstania wsi. Prawdopodobnie przez większość swoich dziejów był to niewielki majątek szlachecki. W 1857 roku liczył on 84 mieszkańców. U schyłku XIX wieku obejmował powierzchnię 363 ha (stan na 1889 rok). W latach 20. XX wieku należał do rodziny Brämer. Do 1945 roku Rusajny wchodziły w skład parafii ewangelickiej w Sępopolu.

Po 1945 roku wieś stała się siedzibą sołectwa. W 1978 roku Rusajny miały 23 indywidualne gospodarstwa rolne, które łącznie zajmowały obszar 365 ha. Hodowano w nich ogółem 242 sztuki bydła (w tym 122 krowy), 254 sztuki trzody chlewnej, 30 koni i 3 owce. Według spisu powszechnego przeprowadzonego pięć lat później wieś składała się z 20 budynków mieszkalnych tworzących zwartą zabudowę. We wsi działały świetlica oraz punkt biblioteczny. Rusajny liczyły wówczas 116 mieszkańców.

Zabytki

• Dwór w Rusajnach z parkiem (2 ha); pierwsza połowa XIX wieku
• pozostałości folwarku: stajnia i ubojnia; nie zachowała się kolonia domów robotników folwarcznych
• pozostałości cmentarza ewangelickiego z końca XIX wieku, cmentarz zdewastowany

Bibliografia

Bartoszyce. Z dziejów miasta i okolic, red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1987.
Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn 1999.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Sępopol, Sępopol 2005 [05.03.2014]
Bank Danych Lokalnych GUS [05.03.2014]
Deutsche Verwaltungsgeschichte [05.03.2014]