Szestno
| Szestno | |
| | |
| Pole-obowiązkowe Pole-obowiązkowe
| |
| Rodzaj miejscowości | wieś |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko - mazurskie |
| Powiat | mrągowski |
| Gmina | Mrągowo |
| Sołectwo | Szestno |
| Liczba ludności (Pole-obowiązkowe) | Pole-obowiązkowe |
| Strefa numeracyjna | (+48) 89 |
| Tablice rejestracyjne | NMR |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Szestno | |
| Położenie na mapie Polski  Szestno | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Szestno (Szesno, niem. Seehesten ) – wieś sołecka w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie mrągowskim, w gminie Mrągowo. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie przynależała do województwa olsztyńskiego.
Spis treści
[ukryj]Charakterystyka fizjograficzna
Miejscowość położona między jeziorami Juno i Salęt. Miejscowość położona jest na terenie fizjograficznym charakterystycznym dla powiatu mrągowskiego, który znajduje się w obrębie dwóch regionów : cześć zachodnia do linii Lipowo - Kosewo - Baranowo - Cudnochy to obszar wyniesień Pojezierza Mrągowskiego; część wschodnia to Kraina Wielkich Jezior Mazurskich, stanowiąca rozległe obniżenie w pasie pojezierzy Polski Północno-Wschodniej. Ukształtowanie terenu jest typowe dla obszarów polodowcowych. Występuje tutaj także skupienie dużych, naturalnych zbiorników wodnych (14% powierzchni) oraz rozległe, zwarte kompleksy leśne (31% powierzchni).
Dzieje miejscowości
W XIV w. na terenie obecnej wsi istniał najprawdopodobniej drewniany zamek, który spalili Litwini. Już wtedy funkcjonowała tu osada handlowa oraz folwark krzyżacki. W latach 1350 - 1360 powstał zamek murowany . Samorzutnie na podgrodzi rozwinęła się osada rzemieślnicza w postaci tzw. liszki . W zamku rezydowali w nim w latach 1401 – 1525 prokuratorzy krzyżaccy, podlegający komturom bałgijskim, a także okresowo ryńskim (do 1426 r. ). Zamek stanowił ogniwo łańcucha twierdz obronnych rozlokowanych południkowo po zachodniej stronie Wielkich Jezior. Wówczas funkcjonował we wsi folwark zakonny. W 1401 r. komtur Ulrich von Jungingen lokował tu wieś czynszową na 40 włókach. Wydzielił z nich cztery włóki dla sołtysa i cztery na uposażenie parafii oraz osiem włók na karczmy. W ten sposób roku 1451 w Szestnie były cztery karczmy. Wieś otrzymała cztery lata wolnizny. Nazwa miejscowości ma rodowód pruski - pochodzi albo od imienia Sest, albo od słowa ,,sestes” - posiadłość . W XV w. na terenie wsi powstała parafia, która należała do archiprezbiteriatu reszelskiego. Po sekularyzacji Prus aż do 1980 r. funkcjonował tutaj kościół luterański. W latach 1525 – 1725 w Szestnie mieściła się siedziba starostwa zaś folwark stał się majątkiem książęcym. W 1536 r. według Kętrzyńskiego w liszce – podzamczu mieszkali jedynie Niemcy . Sytuacja mogła odmienić się ok. 1566 r. skoro osiedlił się tu polskojęzyczny pleban Wojciech Rębowski . Ponadto w XVI w. liszkę określano jako Freiheit Sehesten . Mówiono w ten sposób o terenach rządowych. Szestno przez dłuższy okres rządziło się jak miasteczko chociaż nie posiadało praw miejskich. Cechą charakterystyczną dla takich miejscowości było prawo posiadania wielu karczm . W 1612 r. Szestno przejął lenno Otto von der Groeben. Zabudowa wsi miała ulicówki, ale z charakterystycznym dla miasteczka placem na środku – tzw. placem targowym bez ratusza . W 1648 r. obok kościoła wybudowano przytułek dla ubogich . W 1721r. Szestno otrzymało od starosty wilkierz, jaki posiadały ośrodki miejskie, ustalający porządek prawny obowiązujący wszystkich tutejszych mieszkańców . 1752r. zlikwidowano starostwa, wówczas Szestno zostało jednym z siedmiu wielkich powiatów, na które podzielono Prusy . W skład powiatu wchodziły następujące miejscowości: Ryn, Giżycko i Węgorzewo. Siedziba landratu została umieszczona w Rynie. Po 1818 r. kiedy zlikwidowano powiat Szestno, miejscowość powoli traciła na znaczeniu. W 1939r. na obszarze wiejskim było 109 gospodarstw domowych, w tym 32 rolnicze . W latach dwudziestych XX wieku Szestnem zarządzała rodzina Klugkist. Po II wojnie światowej powstał tutaj PGR.
Ludzie związani z miejscowością:
Zabytki:
We wsi znajdują następujące zabytki: późnogotycki kościół, ruiny gotyckiego zamku krzyżackiego oraz XIX-wieczny budynek (dziś zajazd) na fundamentach największego w państwie krzyżackim młyna wodnego, dawny układ parku krajobrazowego z bogatym starodrzewem, cmentarz rodziny Klugkist (założony w latach trzydziestych XX wieku).
Bibliografia:
Darmochwał T., Rumiński M. J., Warmia Mazury, przewodnik. Agencja TD, Białystok, 1996. http://www.it.mragowo.pl/media/art/707/file/historia.pdf, s. 23 – 27.
