Wietrzychowo
| Wietrzychowo | |
| | |
 Pozostałości dawnego cmentarza ewangelicki, źródło:www.wiki.rowery.olsztyn.pl, 12.09.2013.
| |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko - mazurskie |
| Powiat | nidzicki |
| Gmina | Nidzica |
| Sołectwo | Wietrzychowo |
| Liczba ludności (Pole-obowiązkowe) | Pole-obowiązkowe |
| Strefa numeracyjna | (+48) 89 |
| Kod pocztowy | 13 - 104 |
| Tablice rejestracyjne | NNI |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Wietrzychowo | |
| Położenie na mapie Polski  Wietrzychowo | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Wietrzychowo (niem. Dietrichsdorf) – wieś sołecka w Polsce w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie nidzickim, w gminie Nidzica. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie przynależała do województwa olsztyńskiego.
Spis treści
Charakterystyka fizjograficzna
Wieś znajduje się nieopodal Jeziora Bujackiego, Jeziora Orłowo Wielkie, Jeziora Orłowo Małe, Jeziora Wółeckiego i Jeziora Borówko. Miejscowość leży na terenie gminy Nidzica, przez obszar której przebiega jedna z głównych granic fizyczno-geograficznych Europy, oddzielająca obszar Europy Zachodniej od obszaru Europy Wschodniej. Ponadto 19.000 ha powierzchni gminy zajmują lasy i grunty leśne. Istotnym zasobem naturalnym gminy są surowce mineralne, tj. żwiry i piaski, torfy i węgiel brunatny, kreda jeziorna, gytia i ziemia okrzemkowa.
Dzieje miejscowości
Wieś lokowano 21 kwietnia 1422 r. na 60 łanach w tym: 30 rycerskich i 30 chełmińskich. Rycerskie łany otrzymali Merten i Hans Spilet a chełmińskie Nicolaus Weissermel. Nie znana jest etymologia nazwy miejscowości. Ponadto do I poł XVIII w. zachowało się niewiele informacji o wsi. Wiadomo, że w 1717 r. właścicielami części szlacheckiej byli: pułk Chritoph Siegmund von Haubitz, kpt. Samuel von Drauschwitz i Johann Siegmund von Dembke. Ponadto na 10 łanach chełmińskich było 2 chłopów. W 1767 r. obszar szlachecki należał do: Johanna i Samuela von Szczuplińskich oraz Ludwiga von Hosius. W 1782 r. właścicielem był von Birkhahn. We wsi założono szkołę w czasach Fryderyka Wilhelma III. W XIX w. odpowiedni urząd pocztowy dla Wietrzychowa znajdował się w miejscowości Neidenburg. W 1817 r. we wsi było 107 mieszkańców, w 1846 r. – 196, w 1858 r. – 300, w 1867 r. – 269, w 1871 r. – 275, w 1885 r. – 300, w 1895 r. – 303, w 1905 r. – 265, w 1910 r. – 280. Liczba domów w kolejnych latach zaś wynosiła: w 1817 r. – 23, w 1846 r. – 23, w 1858 r. – 35, w 1871 r. – 38, w 1885 r. – 37, w 1895 r. – 38, w 1905 r. – 37, w 1910 r. – 39. W XIX w. byłą tu wieś szlachecka i chłopska. Łącznie w 1871 r. mieszkało tu 297 ewangelików, 29 katolików i 5 Żydów . W 1939 r. we wsi było 473 mieszkańców. Nie zachowała się informacja o formie zabudowy wiejskiej.
Gospodarka
We wsi funkcjonuje ferma drobiu, agencja ubezpieczeniowa oraz firma remontowo - budowlana.
Kultura
Na terenie Wietrzychowa działa świetlica wiejska. Mieszkańcy prowadzą również blog poświęcony wydarzeniom we wsi. Organizowane są tu także festyny rodzinne i sportowe.
Ludzie związani z miejscowością:
W kadencji 2011 - 2015 sołtysem wsi jest Anna Gołębczyk.
Zabytki:
We wsi zachowało się założenie dworsko – parkowe z II poł XIX w., zabudowa folwarczna, tradycyjna zabudowa zagród, cmentarz wojenny i aleje przydrożne.
Bibliografia:
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. XIII, Warszawa 1893, 960 ss.
Wijaczka Jacek, Dzieje wsi do końca XVIII wieku, [w:} Historia Nidzicy i okolic, pod red. Waldemara Rezmera, Nidzica 2012, s. 165 - 202.
Zielińska Agnieszka, Dzieje miasta i okolic w latach 1807 - 1914, [w:] Historia Nidzicy i okolic, pod red. Waldemara Rezmera, Nidzica 2012, s. 202 - 267.
