Zakrzewo (gmina Działdowo)

Zakrzewo
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	działdowski
Gmina	Działdowo
Liczba ludności (2010)	288
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Zakrzewo
Położenie na mapie Polski Zakrzewo
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Zakrzewo (niem. Gross Sakrau) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie działdowskim, w gminie Działdowo. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa ciechanowskiego.

Miejscowość w 2010 roku liczyła 288 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Bernard Recki.

Położenie

Wieś położona jest w południowej części województwa warmińsko-mazurskiego, na pograniczu Pojezierza Mazurskiego i Niziny Mazowieckiej, nad rzeką Działdówką, 8 km na południe od Działdowa, w pobliżu granicy z województwem mazowieckim.

Dzieje miejscowości

Wieś powstała w ramach kolonizacji południowych terenów państwa Zakonu Krzyżackiego. W 1371 roku wielki mistrz Winrich von Kniprode nadał w Pawlinie nad Działdówką 12 łanów niejakim Piotrowi i Nikoszowi oraz kolejne 12 łanów Maćkowi i Marcinkowi; całość na prawie chełmińskim. W tym samym roku w wyniku przeprowadzonych pomiarów okazało się, że istnieje nadwyżka ośmiu łanów, które podzielono między Piotra, Nikosza i Marcinka. Pierwotna nazwa nie utrzymała się; wieś wkrótce zaczęto nazywać Zakrzewem. W 1405 roku doszło do jeszcze jednego nadania w tej okolicy: 15 mórg łąk nad Działdówką otrzymał wówczas niejaki Hanusz w Kozłowa. W początkach XV wieku w Zakrzewie mieszkała ludność polska. W XVII wieku wśród mieszkańców byli przedstawiciele polskiej szlachty: Rejtanowie, Pielgrzymscy i Przyciszewscy. Zakrzewo należało do parafii ewangelickiej w Sarnowie.

Szkołę we wsi założono w pierwszej połowie XVIII wieku. Zakrzewo należało do tych wsi na Działdowszczyźnie, które najbardziej ucierpiały w wyniku działań wojennych w 1914 roku.

Liczba mieszkańców

1857 - 104 osoby

1933 - 256 osób

1939 - 278 osób

Zabytki

• Budynek szkoły z około 1910 roku, murowany z czerwonej cegły, cokół kamienny, dachówka ceramiczna
• Dom mieszkalny z trzeciej ćwierci XIX wieku, murowany z czerwonej cegły
• Dom mieszkalny z początku XX wieku, murowany z czerwonej cegły
• Cmentarz ewangelicki, w rejestrze figuruje jako teren komunikacyjny, ostatni pochówek z lat 1942-1945

Bibliografia

1. Działdowo. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1966.
2. Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
3. Wojewódzka ewidencja zabytków [data dostępu: 12.11.2013]
4. Gminna ewidencja zabytków w: Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego gminy Działdowo [data dostępu: 12.11.2013]
5. Bank Danych Lokalnych GUS [data dostępu: 12.11.2013]
6. Verwaltungsgeschichte [data dostępu: 12.11.2013]