Zielkowo
| Zielkowo | |
| | |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | Warmińsko-Mazurskie |
| Powiat | Iławski |
| Gmina | Lubawa |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Zielkowo | |
| Położenie na mapie Polski  Zielkowo | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Zielkowo (niem. Zielkau) – wieś sołecka w Polsce znajdująca się w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie iławskim, w gminie Lubawa. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. Zielkowo położone jest 9 km na północ od Lubawy.
Spis treści
Charakterystyka fizjograficzna:
Rzeźba terenu jest wynikiem wzmożonej działalności erozyjnej oraz akumulacyjnej ostatniego zlodowacenia bałtyckiego. Na strefę powierzchniową obszaru składają się: glina, iły oraz piaski formacji czwartorzędowej. Głównym składnikiem piasków czwartorzędowych jest kwarc. Podstawowym materiałem, składającym się na powstanie gleby, są utwory polodowcowe; piaski zwałowe, gliny i piaski wodno – lodowcowe. Najwięcej wyróżnić można gleb bielicowych. Mineralne surowce występują w postaci: kruszywa, surowców ceramicznych oraz surowców organicznych. Na północy, od miejscowości Zielkowo ciągnie się pas równiny sandrowej. W budowie sandrów znaczącą rolę odegrały osady piaszczyste. Ich skład chemiczny obfituje w wysoką zawartość krzemionki.
Dzieje miejscowości:
Wieś do roku 1773 należała do biskupa klucza lubawskiego. Od biskupa Ottona prawdopodobnie otrzymała w XIV wieku prawo chełmińskie. Obszar wsi wynosił 30 łanów, z czego Sołtys był posiadaczem 3 łanów. W 1570 roku sołtys Zielkowa otrzymał od Stanisława Żelisławskiego przywilej wiecznego posiadania swoich łanów. W XVI wieku mieściła się tu karczma i młyn. Młynarz zielkowski w 1676 roku płacił biskupowi 6 złotych i 20 groszy czynszu rocznie. W roku 1672 biskup Andrzej Olszowski nadał na prawie chełmińskim młyn w Zielkowie Marcinowi Krauze. W roku 1773 wieś przeszła w posiadanie króla pruskiego. W 1789 roku było tu 25 zagród. Szkoła powstała w 1822 roku. 25 września 1872 roku wybuchł w Zielkowie pożar. Spłonęło 27 zagród oraz zboże przechowywane w stodołach. W 1978 roku Zielkowo liczyło 303 mieszkańców. Działała tu w 1978 roku filia szkoły podstawowej, punkt biblioteczny i klub „Rolnika”.
Ludzie związani z miejscowością:
W roku 1672 biskup Andrzej Olszowski nadał na prawie chełmińskim młyn w Zielkowie Marcinowi Krauze.
Zabytki:
Ruiny starego młyna
XIX-wieczny budynek szkoły
Placówka - pałac leśniczego
XIX-wieczne domy gburów
Gospodarka:
Kultura:
Bibliografia:
Zielkowo w: Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. 14, red. B. Chlebowski, Warszawa 1895.
Śliwiński Józef, Lubawa, z dziejów miasta i okolic, Olsztyn 1982.
Panfil Jan, Pojezierze Mazurskie, Warszawa 1968.
Michniewska-Szczepkowska Barbara, Szczepkowski Bohdan, Województwo olsztyńskie, środowisko geograficzne tekst i mapy krajoznawcze, Olsztyn 1969.
