Barany (gmina Świętajno)

Barany
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	olecki
Gmina	Świętajno
Liczba ludności (2010)	169
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Barany
Położenie na mapie Polski Barany
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Barany (niem. Barannen, od 1938 r. Barnen) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie oleckim, w gminie Świętajno. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego. W latach 1999–2001 wieś wchodziła w skład powiatu olecko–gołdapskiego. Miejscowość w 2010 roku liczyła 169 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Krzysztof Kaczmarski.

Położenie

Wieś położona jest w północno–wschodniej części województwa warmińsko–mazurskiego na Pojezierzu Ełckim, 12 km na północny zachód od Olecka i 12 km na północ od Świętajna.

Dzieje miejscowości

Wieś powstała w ramach kolonizacji północno–wschodnich terenów Prus Książęcych. W 1562 roku starosta Wawrzyniec von Halle sprzedał Stańkowi Baranowi i Błażejowi Krzywińskiemu ze starostwa ełckiego cztery łany sołeckie. Ze swej strony sołtysi zobowiązali się do założenia wsi czynszowej na 40 łanach; osadnicy otrzymali dziesięcioletnią wolniznę. Z czasem wieś znacznie zmniejszyła swój obszar i na początku XVII wieku liczyła już tylko 24,5 łana. Nazwa wsi pochodzi od nazwiska jednego z zasadźców. Barany należały do parafii ewangelickiej w Cichach.

Szkoła we wsi powstała w 1830 roku. W 1935 roku zatrudniony w niej był jeden nauczyciel, a w ośmiu klasach uczęszczało do niej ogółem 37 uczniów.

Liczba mieszkańców w poszczególnych latach:

• 1857 r. – 154 osoby

• 1933 r. – 147 osób

• 1939 r. – 139 osób

Zabytki

• kilka przykładów budownictwa z drugiej połowy XIX i początku XX wieku, domy mieszkalne nr 2, 3, 5 oraz zabudowania gospodarcze w zagrodzie nr 2
• cmentarz ewangelicki z XIX wieku

Bibliografia

1. Białuński Grzegorz, Kolonizacja "Wielkiej Puszczy" (do 1568 roku) - starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
2. Olecko. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1974.
3. Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
4. Gminna ewidencja zabytków, udostępniona E-ncyklopedii przez Urząd Gminy w Świętajnie, 30.12.2013.
5. Bank Danych Lokalnych GUS [12.11.2013]
6. Verwaltungsgeschichte [12.11.2013