Jagodne

Jagodne
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	piski
Gmina	Pisz
Część miejscowości	wieś sołecka
Liczba ludności (2010)	270
Strefa numeracyjna	(+48) 87
Kod pocztowy	12-200
Tablice rejestracyjne	NPI
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Jagodne
Położenie na mapie Polski Jagodne
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Jagodne (niem. Jagodnen, od 1938 r. Balkfelde) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie piskim, gminie Pisz. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego. W 2010 roku wies liczyła 270 mieszkańców. Aktualnie funkcję sołtysa sprawuje Krzysztof Bąk.

Położenie

Wieś położona jest w południowo-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na Równinie Mazurskiej, około 3 km na południowy wschód od Pisza, w pobliżu drogi krajowej nr 63.

Dzieje miejscowości

Losy wsi ściśle związane są z pobliską osadą Gębałka. Otóż, w 1547 roku nadanie 2 łanów otrzymał w tej okolicy myśliwy piski Jan Gębałka, który w 1562 roku powiększył swe nadanie o 4 łany, zaś w 1566 roku o kolejne 2 łany leżące przy łące Jagodne. Wieś Gębałka to owe 4 łany, zaś Jagodne – 2 łany przy łące. Obie te osady tworzyły właściwie jedną wieś, także w źródłach liczbę łanów podawano łącznie. W 1579 roku ich obszar powiększył się do ponad 9 łanów. W późniejszym czasie obie osady zaczęto określać wspólną nazwą Jagodne. W wyniku wielkiej epidemii dżumy, która dotarła do wsi we wrześniu 1710 roku, populacja Jagodnego znacznie się zmniejszyła (zmarło 37 mieszkańców). W latach 1857-1867 liczba mieszkańców wzrosła z 147 do 164 osób. Szkoła we wsi powstała w 1826 roku. W 1935 roku uczyło się w niej 59 dzieci, pracował jeden nauczyciel.W 1933 roku miejscowość była zamieszkana przez 171 osób. W 1939 roku Jagodne liczyło 165 mieszkańców.

Kiedy w 1956 roku dialektolodzy z pracowni Polskiej Akademii Nauk zbierali mazurskie legendy, wiele z nich przekazał badaczom Antoni Rohn z Jagodnego. Legendy te opublikowano w zbiorku „Bajki Warmii i Mazur”, zredagowane i opracowane przez Halinę Koneczną i Wandę Pomianowską (Wydawnictwo PWN, Warszawa 1956).

Obecnie wieś jest siedzibą sołectwa.

Bibliografia:

1. Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. I, Olsztyn 2011.
2. Białuński Grzegorz, Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
3. Białuński Grzegorz, Przyczynek do przebiegu zarazy dżumy w starostwie piskim w latach 1709-1711, Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, ss. 51-57.
4. von Hippel Rudolf, Przegląd statystycznych i innych uwarunkowań powiatu Johannisburg na podstawie przeprowadzonego spisu powszechnego w dniu 3 grudnia 1867 r. wg zestawienia starosty von Hippela w roku 1868, Znad Pisy, nr 19-20, 2010-2011, ss. 83-157.
5. Kossert Andreas, Mazury. Zapomniane Południe dawnych Prus Wschodnich, przeł. Barbara Ostrowska, Warszawa 2004.
6. Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
7. Bank Danych Lokalnych GUS [23.08.2013]
8. Strona Urzędu Gminy Pisz [23.08.2013]
9. Deutsche Verwaltungsgeschichte [23.08.2013]