Leleszki

Leleszki
Pole-obowiązkowe
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	szczycieński
Gmina	Pasym
Liczba ludności (2010)	270
Strefa numeracyjna	(+48) 89
Kod pocztowy	12-130
Tablice rejestracyjne	NSZ
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Leleszki
Położenie na mapie Polski Leleszki
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Leleszki (niem. Lehlesken do roku 1950 Leleski) – wieś sołecka w Polsce, położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie szczycieńskim, w gminie Pasym. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.

Charakterystyka fizjograficzna

Wieś położona jest na Pojezierzu Mazurskim, w południowej części województwa warmińsko-mazurskiego,na południowym brzegu Jeziora Leleskiego. Miejscowość leży w odległości 3 km na zachód od Pasymia, przy drodze krajowej nr 51.

Dzieje miejscowości

W pobliżu wsi odnaleziono ułamki naczyń pochodzące z okresu kultury ceramiki grzebykowej, a także brązowe i srebrne monety w grobach oraz urny grobowe z pierwszej połowy I tysiąclecia naszej ery. Jedna z najstarszych wsi na terenie powiatu szczycieńskiego, założona została w 1381 roku jako wieś czynszowa na 40 łanach na prawie chełmińskim; cztery łany sołeckie otrzymał niejaki Nasik (Nassike, Naśko). Nazwa wsi pochodzi od jeziora, nad którym jest położona. W drugiej połowie XV wieku Leleszki – zapewne opustoszałe po wojnie trzynastoletniej – stały się wsią ziemiańską; pierwsze znane nadanie z 1468 roku, później następne. W 1906 roku funkcjonowała w Leleszkach stacja nauczania religii katolickiej, zaś w okresie międzywojennym koło Związku Towarzystw Młodzieży w Prusach Wschodnich. Wieś o zwartej zabudowie, o charakterze rolniczo-turystycznym. Znajduje się tu kilka gospodarstw agroturystycznych, domki letniskowe oraz Ośrodek Wypoczynkowo-Szkoleniowy „Trylogia”. Wieś jest siedzibą sołectwa. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Izabela Łempicka.

Liczba mieszkańców i gospodarstw rolnych w poszczególnych okresach:

1782 – 25 gospodarstw

1818 – 162 osoby, 28 gospodarstw

1939 – 367 osób

Ludzie związani z miejscowością:

• Jan Jagiełko (1884-1942) – urodzony w Leleszkach wybitny działacz polityczno-społeczny na Warmii i Mazurach.

Zabytki:

• Budynek szkoły z przełomu XIX i XX wieku; obecnie znacznie przebudowany

Bibliografia:

1. Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. I-II, Olsztyn 2011.
2. Kossert Andreas, Mazury. Zapomniane Południe dawnych Prus Wschodnich, przeł. Barbara Ostrowska, Warszawa 2004.
3. Letkiewicz Arkadiusz, Z dziejów miasta i gminy Pasym, Rocznik Mazurski, t. 10, 2006, 16-20.
4. Liżewska Iwona, Knercer Wiktor, Przewodnik po historii i zabytkach ziemi szczycieńskiej, Olsztyn 1998.
5. Mazury. Słownik stronniczy, ilustrowany, red. Waldemar Mierzwa, Dąbrówno 2008.
6. Szczytno. Z dziejów miasta i powiatu, red. Jan Jałoszyński i in., Olsztyn 1962.
7. Bank Danych Lokalnych GUS:http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims [data dostępu: 29.08.2013]
8. Deutsche Verwaltungsgeschichte: http://www.verwaltungsgeschichte.de/ortelsburg.html [data dostępu: 29.08.2013]

Przypisy