Opin

Opin
Opin
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	lidzbarski
Gmina	Orneta
Liczba ludności (2010)	349
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Opin
Położenie na mapie Polski Opin
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Opin (niem. Open) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie lidzbarskim, w gminie Orneta. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa elbląskiego.

Miejscowość w 2010 roku liczyła 349 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Jolanta Wagner.

Położenie

Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, na Równinie Orneckiej, 6 km na wschód od Ornety, między drogami wojewódzkimi nr 507 i 513.

Dzieje miejscowości

Około 1329-1333 roku biskup Henryk Wogenap nadał Hnerykowi Collebergowi 75 łanów na prawie chełmińskim; cztery łany przeznaczono dla kościoła, a siedem dla sołtysa. Przywilej lokacyjny wystawił wójt biskupi Henryk z Lutr w 1333 roku, a potwierdził go biskup Herman z Pragi 8 listopada 1345 roku. Osadnicy przez jeden rok byli zwolnieni z czynszu; prawo do założenia karczmy biskup pozostawił sobie, a osiem łanów wolnych od wszelkich powinności otrzymał tu komornik biskupi Buxo. W 1345 roku biskup objął czynszem również dobra komornika, więc wieś powiększyła się do 83 łanów. W drugiej połowie XIV wieku jej obszar wzrósł do ponad 100 łanów, gdy przyłączono do niej (1375) 18 łanów lasu. Kościół wzniesiono w drugiej połowie XIV wieku, a konsekrował go biskup Henryk Sorbom w 1400 roku. Opin tylko nieznacznie ucierpiał podczas ostatniej wojny polsko-krzyżackiej; opuszczone były jedynie dwa łany gruntu i pięć łanów lasu; do 1533 roku Opin był już w pełni zagospodarowany. W 1566 roku wieś ponownie się powiększyła poprzez zakup czterech łanów lasu; działał we wsi młyn oraz karczma. W połowie XVII wieku w Opinie było 21 gospodarzy (w tym dwóch sołtysów) oraz karczmarz. W 1783 roku była to wieś królewska.

Przed wybuchem II wojny światowej większość mieszkańców utrzymywała się z rolnictwa i leśnictwa, 78 osób pracowało w przemyśle i rzemiośle, a 12 w handlu i komunikacji.

Liczba mieszkańców i gospodarstw

1783 - 64 gospodarstwa rolne

1820 - 154 osoby, 57 gospodarstw rolnych

1857 - 550 osób

1905 - 723 osoby

1933 - 699 osób

1939 - 695 osób, 150 gospodarstw domowych

Zabytki

• Kościół pw. Św. Krzyża
• Budynek dawnej szkoły
• Budynki nr 6, 11, 14, 16, 18, 19, 20, 21

Bibliografia

1. Braniewo. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1973.
2. Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
3. Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
4. Wojewódzka ewidencja zabytków [data dostępu: 12.11.2013]
5. Gminna ewidencja zabytków w: Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego. Część I [data dostępu: 12.11.2013]
6. Bank Danych Lokalnych GUS [data dostępu: 12.11.2013]
7. Verwaltungsgeschichte [data dostępu: 12.11.2013]