Piłaki Wielkie

Piłaki Wielkie
Pole-obowiązkowe Pole-obowiązkowe
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	węgorzewski
Gmina	Pozezdrze
Liczba ludności (2009)	133
Strefa numeracyjna	(+48) 87
Kod pocztowy	11-610
Tablice rejestracyjne	NWE
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Piłaki Wielkie
Położenie na mapie Polski Piłaki Wielkie
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Piłaki Wielkie (niem. Gross Pillacken, od 1923 r. Steinwalde) – wieś sołecka w Polsce, położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie węgorzewskim, w gminie Pozezdrze. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego.

Charakterystyka fizjograficzna

Wieś położona jest w północnej części Krainy Wielkich Jezior Mazurskich, 16 km na wschód od Węgorzewa, nad niewielkim jeziorkiem Piłackim. W okolicy wsi leżą Piłackie Wzgórza (niem. Pillacker Berge) – pasmo pokrytych lasami wzgórz, które obejmuje Rezerwat „Piłackie Wzgórza”.

Dzieje miejscowości

Wieś królewska, założona w 1549 roku na 51 łanach; sześć łanów sołeckich otrzymali Paweł Sperling i Stanisław Hase. Trzy lata później było tu 14 gospodarstw chłopskich, a w roku następnym – 21 gospodarstw. W tym okresie wieś nazywana była Pilacken, następnie Gross Pilacken, Gross Pilak. Mieszkańcy odrabiali pańszczyznę w majątku państwowym w Popiołach. W XVII wieku wieś obejmowała ponad 55 łanów i niemal tyle samo w połowie XIX wieku. W 1858 roku wieś była zamieszkana przez 449 osób. W wyniku epidemii dżumy w 1710 roku zmarło tu 112 osób. W roku 1939 miejscowość liczyła 363 mieszkańców.

Szkoła we wsi została założona w 1741 roku. W połowie XIX wieku uczęszczało do niej 94 dzieci, a w 1935 roku – 64 dzieci. Szkołę reaktywowano w 1949 roku; w połowie lat 60. obejmowała ona cztery klasy.

Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Władysław Melnyk.

Religia

Wieś znajduje się na terenie parafii rzymskokatolickiej pw. św. Maksymiliana Marii Kolbego w Kutach, a także parafii greckokatolickiej pw. Świętego Józafata Kuncewicza w Kruklankach.

Przyroda

W pobliżu miejscowości znajduje się Rezerwat Przyrody "Piłackie Wzgórza", zaś na terenie wsi znajduje się [[pomnik przyrody - głaz narzutowy.

Bibliografia:

1. Grzegorz Białuński, Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
2. Andrzej Wakar, Bohdan Wilamowski, Węgorzewo. Z dziejów miasta i powiatu, Olsztyn 1968.
3. Bank Danych Lokalnych GUS: http://www.stat.gov.pl/bdl/app/miejsc_w.display?p_id=6194&p_token=0.11690561094464436 [data dostępu:29.07.2013]
4. Deutsche Verwaltungsgeschichte: http://www.verwaltungsgeschichte.de/angerburg.html [data dostępu:29.07.2013]

Przypisy