Przytuły (gmina Pozezdrze)

Przytuły
Pole-obowiązkowe Pole-obowiązkowe
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	węgorzewski
Gmina	Pozezdrze
Liczba ludności (2009)	75
Strefa numeracyjna	(+48) 87
Kod pocztowy	11-610
Tablice rejestracyjne	NWE
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Przytuły
Położenie na mapie Polski Przytuły
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Przytuły (niem. Przytullen, od 1938 r. Kleinkutten) – wieś sołecka w Polsce, położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie węgorzewskim, w gminie Pozezdrze. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego.

Charakterystyka fizjograficzna

Wieś położona jest w północnej części Krainy Wielkich Jezior Mazurskich, nad jeziorem Głęboka Kuta,15 km na południowy wschód od Węgorzewa. W pobliżu wsi znajduje się wiele innych niewielkich jezior: Brząs, Czarna Kuta, Piecek, Wilkus, Pozezdrze, Biała Kuta, Kacze (Mszar), Smolak, Rominty, Krzywa Kuta, Stręgielek.

Dzieje miejscowości

Wieś królewska, założona w 1569 roku; pięć łanów sołeckich otrzymał Michał Szczyłka. Wieś początkowo miała obejmować 55 łanów, jednak okazało się, że były tam jedynie 34 łany, z których osiem przeznaczono na folwark – w nim właśnie mieszkańcy odrabiali pańszczyznę. W wyniku epidemii dżumy zmarli wszyscy mieszkańcy wsi (61 osób); wedle miejscowego podania ocalała jedynie gęsiarka. W XVIII wieku miejscowość liczyła 34 łany, a folwark 12 łanów, zaś w połowie XIX wieku wieś obejmowała 25 łanów, folwark – 8 łanów. W 1820 roku folwark przeszedł w prywatne ręce. W 1858 roku wieś i folwark zamieszkiwało 297 osób (110 we wsi, 177 w folwarku), natomiast w 1939 roku Przytuły liczyły 231 mieszkańców.

Szkoła we wsi została założona w 1819 roku; w połowie tego stulecia uczęszczało do niej 55 dzieci, a w 1935 roku – 48 dzieci .

W latach 60. XX. wieku 1968 roku sołectwo Przytuły należało do gromady Kuty. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Michał Mikolik.

Religia

Wieś znajduje się na terenie parafii rzymskokatolickiej pw. św. Maksymiliana Marii Kolbego w Kutach, a także parafii greckokatolickiej pw. Świętego Józafata Kuncewicza w Kruklankach.

Bibliografia:

1. Grzegorz Białuński, Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
2. Andrzej Wakar, Bohdan Wilamowski, Węgorzewo. Z dziejów miasta i powiatu, Olsztyn 1968.
3. Bank Danych Lokalnych GUS:http://www.stat.gov.pl/bdl/app/miejsc_w.display?p_id=6194&p_token=0.33870008810808916 [data dostępu: 29.07.2013]
4. Deutsche Verwaltungsgeschichte: http://www.verwaltungsgeschichte.de/angerburg.html [data dostępu: 29.07.2013]

Przypisy

Zobacz też

Emes (dyskusja) 03:11, 29 paź 2013 (CET) Emes (dyskusja) 14:53, 18 wrz 2013 (CEST) Emes (dyskusja) 11:29, 13 wrz 2013 (CEST)