Waszulki

Waszulki
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko - mazurskie
Powiat	nidzicki
Gmina	Nidzica
Sołectwo	Waszulki
Liczba ludności (Pole-obowiązkowe)	Pole-obowiązkowe
Strefa numeracyjna	(+48) 89
Kod pocztowy	13 - 100 Nidzica
Tablice rejestracyjne	NNI
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Waszulki
Położenie na mapie Polski Waszulki
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Waszulki (Waszule, Waysil, Waschilis, niem. Waschulken, od 1938 r. Weiselhöhe) – wieś sołecka w Polsce w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie nidzickim, w gminie Nidzica. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie przynależała do województwa olsztyńskiego.

Charakterystyka fizjograficzna

Miejscowość leży na terenie gminy Nidzica, przez obszar której przebiega jedna z głównych granic fizyczno-geograficznych Europy, oddzielająca obszar Europy Zachodniej od obszaru Europy Wschodniej. Ponadto 19.000 ha powierzchni gminy zajmują lasy i grunty leśne. Istotnym zasobem naturalnym gminy są surowce mineralne, tj. żwiry i piaski, torfy i węgiel brunatny, kreda jeziorna, gytia i ziemia okrzemkowa.

Dzieje miejscowości

Winrich von Kniprode nadaje w 1359 r. Wasznulowi, Siedzisławowi, Alczołtowi, Albrechtowi i jego braciom, 40 włók chełmińskich w ziemi saskiej na prawie chełmińskim z obowiązkiem 4 służb pruskich. Waszul otrzymał 20 włók, Siedzisław 10, Alczołt 8 a Albrecht 2 włóki. Nazwa miejscowości pochodzi od nazwiska jednego z zasadźców – Waszula, który miał spośród innych najwięcej włók. W 1600 r. mieszkali tutaj sami Polacy. W 1648 r. i 1717 r. we wsi było 18 chłopów. W XVIII w. z 40 łanów, na których była położona wieś: 4 należały do pastora, 4 do pisarza miejskiego Kurelli a 5 łanów leżała odłogiem . W 1756 r. we wsi mieszkało 15 chłopów a sołtysem był Martin Wincenty. W 1817 r. było tu 117 mieszkańców, w 1846 r. – 217, w 1858 r. – 233, w 1867 r. – 266, w 1871 r. – 194, w 1885 r. – 323, w 1895 r. – 297, w 1905 r. – 380, w 1910 r. – 437, w 1939 r. – 414. Ewangelicy stanowili ok. 96% procent mieszkańców ws i. Liczba domów w kojonych latach wynosiła: w 1817 r. – 21, w 1846 r. – 26, w 1858 r. – 30, w 1871 r. – 58, w 1885 r. – 54, w 1895 r. – 49, w 1905 r. – 61, w 1910 r. – 67 . W 1858 r. wieś obejmowała 3250 mórg. Nie zachowała się informacja o formie zabudowy wiejskiej.

Gospodarka

W Waszulkach funkcjonuje zajazd.

Kultura

Każdego roku we wsi odbywa się festyn rodzinny oraz rekreacyjno - sportowy.

Religia

Wieś znajduje się na terenie parafii rzymskokatolickiej pw. Błogosławionej Bolesławy Lament w Nidzicy.

Zabytki:

Do dzisiaj zachowała się tradycyjna zabudowa zagród, budynek szkoły, cmentarz ewangelicki z II poł XIX w., cegielnia na kolonii i aleja przydrożna.

Ludzie związani z miejscowością:

W kadencji 2011-2015 sołtysem wsi jest Anna Lewikowska.

Bibliografia:

Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. XIII, Warszawa 1893, 960 ss.

Wijaczka Jacek, Dzieje wsi do końca XVIII wieku, [w:] Historia Nidzicy i okolic, pod red. Waldemara Rezmera, Nidzica 2012, s. 165 - 202.

Zielińska Agnieszka, Dzieje miasta i okolic w latach 1807 - 1914, {w:] Historia Nidzicy i okolic, pod red. Waldemara Rezmera, Nidzica 2012, s. 203 - 267.