Pogobie Średnie

Pogobie Średnie
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	piski
Gmina	Pisz
Liczba ludności (2010)	243
Strefa numeracyjna	(+48) 87
Kod pocztowy	12-200
Tablice rejestracyjne	NPI
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Pogobie Średnie
Położenie na mapie Polski Pogobie Średnie
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Pogobie Średnie (niem. Mittel Pogobien, od 1938 r. Mittelpogauen) – wieś sołecka w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie piskim, w gminie Pisz. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego. W 2010 roku wieś liczyła 243 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Alina Buszyniewicz.

Położenie

Wieś położona jest w południowo–wschodniej części województwa warmińsko–mazurskiego, na Równinie Mazurskiej, w Puszczy Piskiej, 8 km na południe od Pisza, na północnym krańcu jeziora Pogubie Małe, około 1,5 km dalej znajduje się jezioro Pogubie Wielki, które od 1971 jest rezerwatem ornitologicznym, chroniącym rzadkie gatunki ptactwa wodnego i błotnego. Okolica na północ od wsi, między jeziorami Pogubie Wielkie a Kały, nosi nazwę „półwyspu” Siedliska.

Dzieje miejscowości

Wieś powstała w 1708 roku w ramach osadnictwa szkatułowego. Życie mieszkańców na przestrzeni wieków związane było z otaczającą ich puszczą. Zajmowali się eksploatacją złóż rudy darniowej, dostarczanej następnie do jednej z pobliskich hut, m.in. największej z nich w Wądołku. Z kolei pod koniec XIX wieku i do wybuchu II wojny światowej mieszkało tu wielu robotników zatrudnionych przy wyrębie lasu i dostarczaniu drewna do okolicznych tartaków.

Szkołę we wsi założono w pierwszej połowie XIX wieku. W 1935 roku dwóch nauczycieli uczyło w niej 97 dzieci.

We wsi znajduje się strażnica Ochotniczej Straży Pożarnej (jednostka powstała w 1962 roku), działa dobrze wyposażona świetlica. Część mieszkańców zatrudniona jest w leśnictwie, wielu dojeżdża do pracy do innych miejscowości.

Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa.

Liczba mieszkańców w poszczególnych okresach:

• 1857 r. – 171 osób

• 1864 r. – 238 osób

• 1867 r. – 246 osób

• 1933 r. – 480 osób

• 1939 r. – 482 osoby

• 1988 r. – 237 osób

Zabytki

• dwie drewniane chałupy (nr 45 i 47) z okresu międzywojennego
• budynek szkoły z początku XX wieku, murowana
• dawny cmentarz ewangelicki z pierwszej ćwierci XX wieku
• dawny cmentarz ewangelicki z początku XX wieku, Pogobie Przednie
• mogiła żołnierzy rosyjskich z okresu I wojny światowej, Pogobie Przednie

Ludzie związani z miejscowością

• Czesława Klisiatys (ur. 1934) – tkaczka ludowa, palmiarka
• Danuta Grabowska (ur. 1971) – tkaczka ludowa, palmiarka

Bibliografia

1. von Hippel Rudolf, Przegląd statystycznych i innych uwarunkowań powiatu Johannisburg na podstawie przeprowadzonego spisu powszechnego w dniu 3 grudnia 1867 r. wg zestawienia starosty von Hippela w roku 1868, Znad Pisy, nr 19–20, 2010–2011, ss. 83–157.
2. Olszak Piotr, Przegląd budownictwa drewnianego na Ziemi Piskiej, Znad Pisy, nr 10, 2001, s. 106–121.
3. Pawlicki Ryszard Wojciech, Cmentarze i mogiły wojenne z okresu pierwszej wojny światowej na obszarze byłego powiatu piskiego, Znad Pisy, nr 4, 1996, ss. 49–69.
4. Pisz. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.
5. Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
6. Worobiec Antoni, Worobiec Krzysztof A., Z dziejów szkolnictwa na Ziemi Piskiej, Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, ss. 73–90.
7. Deutsche Verwaltungsgeschichte [10.09.2013]
8. Bank Danych Lokalnych GUS [10.09.2013]
9. Strona Urzędu Gminy Pisz [10.09.2013]
10. Wojewódzka Ewidencja Zabytków [10.09.2013]
11. Strona Sołectwa Pogobie [10.09.2013]