Zakrzewo (gmina Działdowo)

Zakrzewo
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	działdowski
Gmina	Działdowo
Liczba ludności (2010)	288
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Zakrzewo
Położenie na mapie Polski Zakrzewo
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Zakrzewo (niem. Gross Sakrau) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie działdowskim, w gminie Działdowo. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa ciechanowskiego. W 2010 roku liczyła 288 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Bernard Recki.

Położenie

Wieś położona jest w południowej części województwa warmińsko–mazurskiego, na pograniczu Pojezierza Mazurskiego i Niziny Mazowieckiej, nad rzeką Działdówką, 8 km na południe od Działdowa, w pobliżu granicy z województwem mazowieckim.

Dzieje miejscowości

Wieś powstała w ramach kolonizacji południowych terenów państwa Zakonu Krzyżackiego. W 1371 roku wielki mistrz Winrich von Kniprode nadał w Pawlinie nad Działdówką 12 łanów niejakim Piotrowi i Nikoszowi oraz kolejne 12 łanów Maćkowi i Marcinkowi; całość na prawie chełmińskim. W tym samym roku w wyniku przeprowadzonych pomiarów okazało się, że istnieje nadwyżka ośmiu łanów, które podzielono między Piotra, Nikosza i Marcinka. Pierwotna nazwa nie utrzymała się; wieś wkrótce zaczęto nazywać Zakrzewem. W 1405 roku doszło do jeszcze jednego nadania w tej okolicy: 15 mórg łąk nad Działdówką otrzymał wówczas niejaki Hanusz z Kozłowa. W początkach XV wieku w Zakrzewie mieszkała ludność polska. W XVII wieku wśród mieszkańców byli przedstawiciele polskiej szlachty: Rejtanowie, Pielgrzymscy i Przyciszewscy. Zakrzewo należało do parafii ewangelickiej w Sarnowie.

Szkołę we wsi założono w pierwszej połowie XVIII wieku. Zakrzewo należało do tych wsi na Działdowszczyźnie, które najbardziej ucierpiały w wyniku działań wojennych w 1914 roku.

Liczba mieszkańców w poszczególnych latach:

• 1857 r. - 104 osoby

• 1933 r. - 256 osób

• 1939 r. - 278 osób

Gospodarka

W miejscowości znajduje się kompostownia administrowana przez Ekologiczny Związek Gmin "Działdowszczyzna".

Religia

Wieś znajduje się na terenie parafii rzymskokatolickiej w Działdowie.

Zabytki

• budynek szkoły z około 1910 roku, murowany z czerwonej cegły, cokół kamienny, dachówka ceramiczna
• dom mieszkalny z trzeciej ćwierci XIX wieku, murowany z czerwonej cegły
• dom mieszkalny z początku XX wieku, murowany z czerwonej cegły
• cmentarz ewangelicki, w rejestrze figuruje jako teren komunikacyjny, ostatni pochówek z lat 1942–1945

Bibliografia

1. Działdowo. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1966.
2. Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
3. Wojewódzka Ewidencja Zabytków [12.11.2013]
4. Strona Urzędu Gminy Działdowo [12.11.2013]
5. Bank Danych Lokalnych GUS [12.11.2013]
6. Verwaltungsgeschichte [12.11.2013]