Zalesie (gmina Świętajno)

Zalesie
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	olecki
Gmina	Świętajno
Liczba ludności (2010)	122
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Zalesie
Położenie na mapie Polski Zalesie
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Zalesie (niem. Salleschen, od 1938 r. Tannau) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie oleckim, w gminie Świętajno. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego. W latach 1999–2001 wieś wchodziła w skład powiatu olecko–gołdapskiego. W 2010 roku liczyła 122 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Stanisław Rokosz.

Położenie

Wieś położona jest w północno–wschodniej części województwa warmińsko–mazurskiego, na Pojezierzu Ełckim, na wschód od rzeki Ełk, 19 km na wschód od Olecka i 9 km na północny zachód od Świętajna, na północ od drogi wojewódzkiej nr 655.

Dzieje miejscowości

Wieś powstała w ramach kolonizacji północno–wschodnich terenów Prus Książęcych. W 1567 roku starosta Wawrzyniec von Halle wystawił dokument sprzedaży dwóch łanów boru na sołectwo niejakiemu Wojtkowi Zaleskiemu (60 grzywien za każdy łan). W zamian sołtys zobowiązał się do założenia wsi czynszowej na 20 łanach na prawie chełmińskim; osadnicy otrzymali dziesięcioletnią wolniznę. W XVIII i XIX wieku wieś posiadali lub dzierżawili Łosiowie, polska rodzina szlachecka. Zalesie należało do parafii ewangelickiej w Świętajnie.

Szkołę we wsi założono na przełomie XVIII i XIX wieku (ale prawa otrzymała dopiero w 1834 roku). W 1935 roku zatrudniony w niej był jeden nauczyciel, a w ośmiu klasach uczęszczało do niej ogółem 59 uczniów. Po II wojnie światowej szkołę uruchomiono ponownie w sierpniu 1945 roku jako jedną z pierwszych szkół w powiecie oleckim; pracował w niej wówczas jeden nauczyciel.

Po 1945 roku wieś była siedzibą gminy, a w latach 1954-1971 gromady. W 1949 roku założono w Zalesiu bibliotekę gminną.

Liczba mieszkańców w poszczególnych latach:

• 1857 r. - 300 osób

• 1933 r. - 361 osób

• 1939 r. - 324 osoby

Zabytki

• cmentarz ewangelicki z XIX wieku
• przykłady budownictwa drewnianego z początku XX wieku (nr 24, 25 i 29) oraz murowanego z tego samego okresu (domy nr: 4, 9, 10, 12, 13, 14, 17, 21, 22, 23, 27 i 28)
• most drogowy nad linią kolejową Olecko - Kruklanki z 1908 roku, żelbetowy

Bibliografia

1. Białuński Grzegorz, Kolonizacja "Wielkiej Puszczy" (do 1568 roku) - starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
2. Olecko. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1974.
3. Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
4. Wojewódzka Ewidencja Zabytków [12.11.2013]
5. Gminna ewidencja zabytków, udostępniona E-ncyklopedii przez Urząd Gminy w Świętajnie, 30.12.2013.
6. Bank Danych Lokalnych GUS [12.11.2013]
7. Verwaltungsgeschichte [12.11.2013]