Grądy (gmina Rybno)

Grądy
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	działdowski
Gmina	Rybno
Liczba ludności (2010)	102
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Grądy
Położenie na mapie Polski Grądy
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Grądy (niem. Grondy) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie działdowskim, w gminie Rybno. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa ciechanowskiego. W 2010 roku wieś liczyła 102 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Agnieszka Wysocka.

Położenie

Wieś położona jest w południowej części województwa warmińsko–mazurskiego, na pograniczu Pojezierza Mazurskiego i Niziny Mazowieckiej, nad jeziorem Grądy, 7 km na południowy zachód od Rybna i 12 km na północ od Lidzbarka, przy granicy z powiatem nowomiejskim.

Dzieje miejscowości

Wieś powstała w ramach kolonizacji południowych terenów państwa Zakonu Krzyżackiego. Pierwsze wzmianki w źródłach historycznych na jej temat pochodzą z około 1410 roku, kiedy to wchodziła w skład wójtostwa lidzbarskiego. W późniejszym czasie należała do dóbr stołowych biskupa chełmińskiego. W 1574 roku w Grądach było zaledwie sześć zagród, leśniczówka oraz karczma. Zapisy w inwentarzach biskupich określają tę okolicę jako pustkowie w hartowieckich borach. W 1754 roku ponownie zasiedlono wieś, sołtysem został wówczas Józef Deptowicz. Osadnicy mieli obowiązek świadczyć usługi na rzecz folwarku w Hartowcu.

W 1919 roku na mocy Traktatu Wersalskiego wieś przyznana została Rzeczpospolitej Polskiej; do 1932 roku wchodziła w skład powiatu lubawskiego. W 1939 roku znalazła się pod okupacją niemiecką.

Obecnie Grądy wykorzystują swe malownicze położenie i przekształcają się w wieś o charakterze turystycznym; coraz liczniej powstają tu domki letniskowe.

Liczba mieszkańców i gospodarstw rolnych w poszczególnych latach:

• 1858 r. – 98 osób

• 1880 r. – 136 osób, 15 gospodarstw

• 1905 r. – 127 osób

• 1910 r. – 147 osób

Zabytki

• kilka budynków drewnianych, m.in. kryta strzechą stodoła
• budynek dawnej szkoły, obecnie punkt biblioteczny

Bibliografia

Działdowo. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1966.
Przewodnik po zabytkach kultury materialnej Welskiego Parku Krajobrazowego, tekst Jarosław Kapiński, Wanda Grodzka, Lidzbark 2001.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Westpreussen, Commission bei Leon Saunier, Danzig und Elbing 1858.
Bank Danych Lokalnych GUS [12.11.2013]
Westpreussen.de [12.11.2013]
Strona Gminy Rybno [05.12.2013]