Chełchy (gmina Kowale Oleckie)

Chełchy
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	olecki
Gmina	Kowale Oleckie
Liczba ludności (2010)	64
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Chełchy
Położenie na mapie Polski Chełchy
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Chełchy (niem. Chelchen, od 1938 r. Vorbergen) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie oleckim, w gminie Kowale Oleckie. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego. W latach 1999–2001 wieś wchodziła w skład powiatu olecko–gołdapskiego. Miejscowość w 2010 roku liczyła 64 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Maria Bogdanowicz.

Położenie

Wieś położona jest w północno–wschodniej części województwa warmińsko–mazurskiego, na Mazurach Garbatych (Wzgórza Szeskie), 17 km na północ od Olecka i 2 km na wschód od Kowali Oleckich, na wschód od drogi krajowej nr 65, w pobliżu granicy z powiatem gołdapskim. W pobliżu wsi znajduje się Rezerwat "Cisowy Jar".

Dzieje miejscowości

Wieś powstała w ramach kolonizacji północno–wschodnich terenów Prus Książęcych. W 1563 roku książę Albrecht Hohenzollern nadał Absalonowi Rymanowi 60 łanów boru na prawie lennym. Ryman z kolei sprzedał owo nadanie staroście straduńskiemu. W roku następnym starosta sprzedał połowę owej posiadłości oraz dodatkowe 30 łanów boru niejakim: Ambrożemu, Rafałowi, Maciejowi, Szczęsnemu i Bratumiłowi Dworakom. Na tym obszarze powstała wieś szlachecka Chełchy oraz majątek Kowale Oleckie. Chełchy należały do parafii ewangelickiej w Szarejkach.

Szkoła we wsi została założona w 1835 roku. Sto lat później zatrudniony był w niej jeden nauczyciel, a uczęszczało do niej w ośmiu klasach łącznie 31 uczniów.

Liczba mieszkańców w poszczególnych latach:

• 1857 r. – 274 osoby

• 1933 r. – 237 osób

• 1939 r. – 212 osób

• 1988 r. – 74 osoby

Religia

Wieś znajduje się na terenie parafii rzymskokatolickiej pw. św. Jana Chrzciciela w Kowalach Oleckich.

Zabytki

• cmentarz ewangelicki z XIX wieku

Bibliografia

Olecko. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1974.
Orłowicz Mieczysław, Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii, Na nowo podali do druku Grzegorz Jasiński, Andrzej Rzempołuch, Robert Traba, Olsztyn 1991.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Strona Urzędu Gminy Kowale Oleckie [12.11.2013]
Bank Danych Lokalnych GUS [12.11.2013]
Vervaltugsgeschichte [12.11.2013]