Staświny

Staświny
Nagrobek z czasów I wojny światowej w Staświnach Olsztyńska Strona Rowerowa [25.09.2013]
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	giżycki
Gmina	Miłki
Liczba ludności (2010)	421
Strefa numeracyjna	(+48) 87
Tablice rejestracyjne	NGI
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Staświny
Położenie na mapie Polski Staświny
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Staświny (niem. Staßwinnen, w latach 1938–1945 miejscowość nosiła nazwę Eisermühl) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie giżyckim w gminie Miłki. W latach 1975–1998 miejscowość należała do województwa suwalskiego. W 2010 roku wieś liczyła 421 mieszkańców. Obecnie sołtysem wsi jest Walenty Wołodko.

Położenie

Miejscowość położona jest przy drodze krajowej nr 63, w odległości ok. 10 km od Giżycka.

Dzieje miejscowości

Komtur z Pokarmina powierzył w 1475 roku Szymonowi Schulzowi zadanie założenia w Eisermuhle nad Staświną wsi niemieckiej na 50 włókach. Jak wynika z ksiąg rachunkowych powiatu giżyckiego z 1625 roku, mieszkało wówczas we wsi prócz Polaków także kilku Niemców.

Szkołę w Staświnach założono w 1819 roku. W 1914 roku wieś została zniszczona podczas działań wojennych. Odbudowano ją w następnym pięcioleciu. W wyniku ciężkich walk o ufortyfikowany pas Wielkich Jezior Mazurskich od sierpnia 1914 do lutego 1915 roku pomiędzy wojskami niemieckimi i rosyjskimi wieś została całkowicie zniszczona. Śladem tych zdarzeń jest cmentarz, gdzie spoczywa 34 poległych żołnierzy rosyjskich. Odbudowa wojennych zniszczeń trwała pięć lat.

Do lat 30. XX wieku w Staświnach istniały dwa majątki ziemskie. Jeden z nich należał do rodziny Gobel. Posiadała ona 100 ha ziemi, w tym 65 ha ziemi uprawnej, 10 ha łąk, 20 ha pastwisk oraz 16 koni, 5 owiec, 30 świń i 65 sztuk bydła. Drugi majątek znajdował się przy drodze do Lipowego Dworu i prawdopodobnie należał do Ernsta Preussa.

Zabytki

• cmentarz wojenny z czasów I wojny światowej

Bibliografia

Michniewska-Szczepkowska Barbara, Szczepkowski Bohdan, Województwo olsztyńskie, środowisko geograficzne tekst i mapy krajoznawcze, Olsztyn 1969.
Panfil Jan, Pojezierze Mazurskie, Warszawa 1968.
Staświny, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. 9, red. B. Chlebowski, Warszawa 1890.
Wakar Andrzej, Willan Tadeusz, Giżycko, z dziejów miasta i powiatu, Olsztyn 1996.
Bank Danych Lokalnych GUS [12.11.2013]