Warkały

Warkały
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	ostródzki
Gmina	Miłakowo
Liczba ludności (2010)	228
Strefa numeracyjna	(+48) 89
Kod pocztowy	14-310
Tablice rejestracyjne	NOS
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Warkały
Położenie na mapie Polski Warkały
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Warkały (niem. Workallen) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie ostródzkim, w gminie Miłakowo. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego. W 2010 roku wieś liczyła 228 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Elżbieta Parszuta .

Położenie

Miejscowość położona jest na Mazurach Zachodnich (Pojezierze Iławsko–Ostródzkie), w odległości około 2 km na południowy zachód od Miłakowa.

Dzieje miejscowości

Miejscowość po raz pierwszy wzmiankowano w dokumentach z roku 1398 jako wieś pruską na 7 włókach. Pierwotna nazwa brzmiała Warkallen i prawdopodobnie pochodziła od litewskiego słowa varkalys, oznaczającego kotlarza. Pierwsi polscy osadnicy zaczęli przybywać w okolice w roku 1466. Okres wojen szwedzkich w znacznym stopniu dotknął okolice. Na początku wieku XVIII epidemia dżumy (1709-1711) doprowadziła do częściowego wyludnienia wsi. W roku 1782 w Warkałach odnotowano istnienie pięciu domów. Natomiast w roku 1858 w 8 gospodarstwach domowych żyło 149 mieszkańców. W latach 1937-1939 Warkały były zamieszkane przez 146 osób. Na początku XX wieku były własnością rodziny Pelke, w latach dwudziestych rodu Waschau. Rezydencja ziemska pochodzi z początku XX wieku. Dwuwieżowa neogotycka fasada osłania parterowy budynek z wysokim podpiwniczeniem. Majątek obejmował wówczas obszar około 460 ha.

Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa.

Zabytki

• dwór pochodzący z przełomu XIX i XX wieku, wybudowany w stylu nawiązującym do neogotyku; obecnie własność prywatna

Bibliografia

Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. I, Olsztyn 2011.
Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn 2001.
Morąg. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1973.
Bank Danych Lokalnych GUS [30.08.2013]
Wojewódzka Ewidencja Zabytków [30.08.2013]