Nethimer

Nethimer, naczelnik (książę, kunigas) [[Sudowowie (Jaćwięgowie) | sudowskiej (jaćwieskiej) ziemi Deynowa w początkach XI w.

Nethimer pojawił się na kartach historii przy okazji misji chrystianizacyjnej św. Brunona z Kwerfurtu do Prus. Misjonarz dotarł do jednaj z jaćwieskich ziem – Deynowy, gdzie funkcje naczelnika pełnił Nethimer.

Gdy strażnicy złapali na granicy Prus misjonarzy (koniec lutego 1009 r.), czym prędzej zaprowadzili ich przed oblicze naczelnika Nethimera. Ten widząc przed sobą bosego wędrowca w m mniszym stroju zapewne go wyśmiał. Św. Brunon jednak przyodział bogate biskupie szaty liturgiczne i ponownie stawił się przed oblicze naczelnika. Doszło do wymiany zdań i poglądów. Wiele wskazuje na to, że Brunon przekonał Nethimera do chrześcijaństwa. Aby jednak mógł nastąpić chrzest potrzebna była zgoda wiecu ziemi Deynowa, który to został zwołany przez naczelnika. Misjonarz wyjaśnił zgromadzeniu cel swojej misji i nową wiarę jaką przyniósł, oraz spalił wizerunki pogańskich bóstw. Ten czyn mógł się zdarzyć tylko przy zgodzie całego wiecu. Odbył też próbę ognia, która miała zaświadczać o wyższości Boga chrześcijan nad pruskimi bogami – ogień strawił pruskie bożki, a nie dał rady spalić Brunona kroczącego przez płonący stos – swoisty pojedynek bogów, chrześcijańskiego z pogańskimi. Zabiegi te przekonały wiecujących do nowej wiary i wszyscy uczestnicy wiecu, 300 mężczyzn, wraz z Nethimera dali się ochrzcić.

Łatwość z jaką Nethimer dał się ochrzcić Brunonowi pozwala domniemywać, iż był cichym zwolennikiem chrześcijaństwa, a próba ognia, której został poddany Brunon, była wcześniej odpowiednio przygotowana i zainscenizowana, w celu przekonania reszty wiecującej starszyzny. Takie postępowanie przynieść miało Nethimerowi wymierne korzyści – umocnienie władzy, zaś starszyźnie, umocnienie ich pozycji w społeczeństwie.

Po opuszczeniu Daynowy przez misjonarzy i śmierci męczeńskiej Brunona z Kwerfuru 9 marca 1009 r. Nethimer jako chrześcijański władca mógł pozostawać w strefie oddziaływania innego chrześcijańskiego władcy, Bolesława Chrobrego – przynajmniej do roku 1013.

Bibliografia

Grzegorz Białuński, Misja prusko-litewska biskupa Brunona z Kwerfurtu, Olsztyn 2010.

Święty Brunon. Patron lokalny czy symbol jedności Europy i powszechności Kościoła, red. A. Kopiczko, Olsztyn 2009.