Topnik
| Topnik | |
| | |
 Topnik
| |
| Inne nazwy | Topich, Topielec, Wodnik, Wassermann |
Topnik - wodna istota demoniczna,zamieszkująca w każdym zbiorniku wodnym, również w rzekach.
Wierzenia
Jedna z najbardziej znanych wyobrażeń demonicznych na Warmii i Mazurach. Genezy topnika należy szukać w czasach pogańskich. Miał być duchem utopionego mężczyzny, groźnym dla ludzi. Topnik wciągał pod wodę ofiary, pozbawiając je życia. Wzbudzał strach, a jego działania wpływały na fakt, iż często był uznawany za wcielenie diabła. Przybierał postać niewielkiego człowieka, wzrostu kilkuletniego dziecka w przemoczonym, ubłoconym ubraniu, czasem w czerwonej czapce. Mógł również prezentować bardziej przerażającą i demoniczną fizjonomię: owłosiony ludzki tułów, podtrzymywał czerwoną głowę; zamiast nóg miał rybi ogon, ręce zastępowały mu palczaste płetwy.
Rybacy chronili się przed topnikiem za pomocą drewnianych, rzeźbionych słupów, które stawiano w bramach obejść. Przede wszystkim wystrzegano się wchodzenia do wody w porach aktywności wodnego demona.
Topnik wabił ludzi zawieszając na gałęzi drzewa lub krzaku na przykład czapkę. Ten kto ją zdjął i zabrał padał jego ofiarą. Co ważn, mógł zginąć albo w wodzie albo w jakimkolwiek innym płynie. Dla naznaczonego przez topnika człowieka nie było już ratunku. Wierzono również, że co pewien czas topich musi kogoś wciągnąć w wodne odmęty. Wówczas znad jeziora dochodzić miało wołanie; Czas idzie i godzina, a człowieka nie ma. Owego głosu nie słyszała jedynie przyszła ofiara topnika.
Bibliografia
- Mazury. Słownik stronniczy, ilustrowany, red. Waldemar Mierzwa, Dąbrówno 2008.
- Szyfer Anna, Zwyczaje, obrzędy i wierzenia Mazurów i Warmiaków, Olsztyn 1968.
- Toeppen Max P., Wierzenia mazurskie, wstęp Anna Szyfer, Władysław Ogrodziński, oprac. Paweł Błażewicz,Jerzy Mrek Łapo, Dąbrówno 2008.
- Tragarz duchów. Zbiór podań ludowych z Mazur, zebrał, przełożył i opracował Jerzy Marek Łapo, Dąbrówno 2007.
- Warmiacy i Mazurzy. Życie codzienne ludności wiejskiej w I połowie XIX wieku, red. Bogumił Kuźniewski, Olsztynek 2002.
Przypisy
<references>
