Możdżany

Możdżany
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	giżycki
Gmina	Kruklanki
Liczba ludności (2010)	165
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Możdżany
Położenie na mapie Polski Możdżany
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Możdżany (niem. Mosdzehnen, od 1930 r. Borkenwalde) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie giżyckim, w gminie Kruklanki. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego.

Miejscowość w 2010 roku liczyła 165 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Kazimierz Bogdanowicz.

Położenie

Wieś położona jest w północno-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze Krainy Wielkich Jezior Mazurskich, na skraju Puszczy Boreckiej, na północ od jeziora Żywy, 21 km na wschód od Giżycka i 8 km na wschód od Kruklanek.

Dzieje miejscowości

Możdżany. Szkoła w 1942 roku

Wieś powstała w ramach kolonizacji wschodnich terenów państwa zakonu krzyżackiego. Dzieje miejscowości mają swój początek nad Węgorapą w pobliżu Węgorzewa. Tam bowiem w 1522 roku wielki mistrz Albrecht Hohenzollern założył na prawie magdeburskim 12-łanowy majątek myśliwski, zwany później Możdżanami. Do obowiązków właściciela (pierwszym był niejaki Jan Dorsz) należało polowanie.

W 1617 roku wszystkich mieszkańców przeniesiono w pobliże Puszczy Boreckiej, gdyż "z powodu dużej odległości od boru nie mogli wykonywać swoich powinności". W ten sposób dawne Możdżany przestały istnieć, a nową wieś początkowo zwano Borkiem, później zaś – Możdżanami. W późniejszym czasie powstał tu również niewielki majątek ziemski. Możdżany do 1945 roku należały do parafii ewangelickiej w Kruklankach.

Szkoła we wsi istniała już przed II wojną światową. W 1935 roku miała ona dwie klasy, dwóch nauczycieli, a uczęszczało do niej 61 uczniów. Po wojnie uruchomiono ją ponownie w 1947 roku; w połowie lat 60. była to placówka czteroklasowa.

W latach 1954–1972 Możdżany wchodziły w skład gromady Boćwinka.

Liczba mieszkańców na przestrzeni lat:

• 1857 – 125 osób
• 1933 – 349 osób
• 1939 – 310 osób

Zabytki

• dawna kaplica rodowa z początku XX wieku, odremontowana w ostatnich latach

Bibliografia

Białuński Grzegorz, Kolonizacja "Wielkiej Puszczy" (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Wakar Andrzej, Wilamowski Bohdan, Węgorzewo. Z dziejów miasta i powiatu, Olsztyn 1968.
Bank Danych Lokalnych GUS [05.03.2014]
Deutsche Verwaltungsgeschichte [05.03.2014]