Pareżki

Pareżki
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	bartoszycki
Gmina	Górowo Iławeckie
Liczba ludności (2010)	43
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Pareżki
Położenie na mapie Polski Pareżki
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Pareżki (niem. Parösken) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie bartoszyckim, w gminie Górowo Iławeckie. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego. W latach 1946–1961 wieś wchodziła w skład powiatu górowskiego.

Miejscowość w 2010 roku liczyła 43 mieszkańców. W skład sołectwa wchodzą wsie Pareżki i Orsy. Jest to drugie pod względem powierzchni sołectwo w gminie (36,4 km2). Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Henryk Chodara.

Położenie

Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze Wzniesień Górowskich, 30 km na północny zachód od Bartoszyc i 8 km na północny zachód od Górowa Iławeckiego. Na północ od wsi znajduje się Jesionowy Staw (Jesionowiec; 22 ha) oraz Pareżecka Góra o wysokości 211 m n.p.m.

Dzieje miejscowości

Wieś powstała w ramach kolonizacji północnych obszarów państwa zakonu krzyżackiego. Po raz pierwszy wzmiankowana jest w źródłach z XV wieku, jednak najprawdopodobniej nie jako wieś, a nazwa pola. Przywilej lokacyjny otrzymała w połowie XVI wieku. W następnych stuleciach była to wieś szlachecka, świadcząca powinności na rzecz hrabiowskiego rodu von Schwerinów z Dzikowa.

Szkoła we wsi istniała już przed II wojną światową. W 1935 roku uczęszczało do niej 39 uczniów, a zatrudniony był jeden nauczyciel.

Po 1945 roku Pareżki stały się siedzibą sołectwa. Według spisu powszechnego z 1983 roku wieś składała się z 15 budynków mieszkalnych tworzących zwartą zabudowę, ponadto znajdowały się w niej świetlica i punkt biblioteczny. W tym czasie do Pareżek należało 15 indywidualnych gospodarstw rolnych, które łącznie obejmowały powierzchnię 273 ha.

Liczba mieszkańców na przestrzeni lat:

• 1857 – 230 osób
• 1933 – 145 osób
• 1939 – 225 osób
• 1983 – 66 osób

Zabytki

• dawny cmentarz ewangelicki z początku XX wieku, na wzgórzu za wsią; stan bardzo zły

Bibliografia

Bartoszyce. Z dziejów miasta i okolic, red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1987.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Zmiana studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Górowo Iławeckie, Górowo Iławeckie 2008 [05.03.2014]
Bank Danych Lokalnych GUS [05.03.2014]
Deutsche Verwaltungsgeschichte [05.03.2014]