Park Krajobrazowy Wysoczyzny Elbląskiej
| Park Krajobrazowy Wysoczyzny Elbląskiej | |
| | |
 Logo Parku Krajobrazowego Wysoczyzny Elbląskiej | |
| Państwo |  Polska
|
| Data utworzenia | 1985 |
| Powierzchnia | 134,6 ha |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Park Krajobrazowy Wysoczyzny Elbląskiej | |
| Położenie na mapie Polski  Park Krajobrazowy Wysoczyzny Elbląskiej | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Park Krajobrazowy Wysoczyzny Elbląskiej
Spis treści
[ukryj]O Parku
Park Krajobrazowy Wysoczyzny Elbląskiej został utworzony na mocy uchwały VI/51/85 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Elblągu z dnia 26.04.1985 r. Celem jego powołania jest zachowanie wartości przyrodniczych, historycznych, kulturowych i krajobrazowych. Powierzchnia Parku wynosi 13.732 ha, a jego otuliny 22.948 ha. Park wraz z otuliną znajduje się na terenie gmin: Elbląg, Tolkmicko, Milejewo i Frombork
Fizjogeografia terenu i szata roślinna
Wysoczyzna Elbląska to rozległy płat falistej moreny dennej z zespołami pagórków zwanych drumlinami. Jej północno – zachodnią, stromo opadającą ku Zalewowi Wiślanemu krawędź tworzą pozostałości wybrzeża klifowego dawnego morza litorynowego. Znaczna wysokość Wysoczyzny, osiągająca na Srebrnej Górze około 199 m n.p.m. oraz duże różnice wysokości sprzyjały powstaniu na jej zboczach głębokich wąwozów i jarów. Na obszarze Wysoczyzny Elbląskiej można wyróżnić dwie, wyraźnie odróżniające się strefy geomorfologiczne: wierzchowinową i krawędziową. Pierwsza z nich charakteryzuje
się niewielkimi deniwelacjami terenu i dominacją form akumulacyjnych. W tej części wysoczyzny rozpoczyna bieg większość cieków, które w strefie krawędziowej nadają rzeźbie zdecydowanej dynamiki. Działalność wód płynących spowodowała silne rozczłonkowanie zboczy wysoczyznowych, nadając im niepowtarzalny charakter i urok. Ta część wysoczyzny cechuje się dużymi deniwelacjami terenu. Występujące liczne jary i wąwozy porośnięte
są dorodnymi lasami bukowymi. Na zboczach i w dnach wąwozów można spotkać okazałe głazy narzutowe. Niektóre z nich zostały uznane za pomniki przyrody. To właśnie strefa krawędziowa, skupiająca dobrze zachowane elementy przyrodnicze, stanowiła podstawę utworzenia parku. Inny typ krajobrazu wykształcił się w nadzalewowej części parku. Dominują tu tereny równinne o charakterze akumulacyjnym, zabagnione, porośnięte roślinnością
szuwarową, która stanowi miejsce lęgowe ptactwa wodnego.
Cechą charakterystyczną szaty roślinnej na wierzchowinie jest przewaga pól uprawnych, upraw ogrodowych i sadów, a w strefie krawędziowej – zachowanie
znacznych powierzchni lasów. Lasy zajmują ok. 50% powierzchni Parku. Przeważają lasy liściaste bukowe, bukowo–dębowe, dębowo–grabowe oraz lasy
z udziałem świerka. Szczególnie cenne i dobrze wykształcone jest zbiorowisko buczyny pomorskiej, ponadto występują tu olsy i wilgotne łęgi.
Zwierzęta
Osobliwością fauny Parku jest wschodnioazjatycki jeleń sika, sprowadzony w końcu XIX wieku z Azji. Występuje tu również: łoś, jeleń, daniel, sarna, dzik, wilk, borsuk, jenot i wydra. Do rzadkich ptaków gnieżdżących się w Parku należą: bielik, rybołów, orlik krzykliwy, kobuz, puchacz. Strefa
przybrzeżna Zalewu Wiślanego, znajdująca się w otulinie Parku, stanowi siedlisko licznych rzadkich gatunków ptaków wodno–błotnych, jak miedzy innymi: gęgawa, ohar, rożeniec, płaskonos, hełmiatka, bąk, błotniak stawowy i wiele innych.
Rośliny
Ciekawostką flory Parku jest występowanie gatunków górskiej flory, rzadkie na północy Polski, jak: tojad dzióbaty, olcha szara, manna gajowa, kosmatka
gajowa, tojeść gajowa, lepiężnik biały, żebrowiec górski i przetacznik górski. Inne rzadkie gatunki występujące w Parku to: wawrzynek wilczełyko, bluszcz pospolity, lilia złotogłów, naparstnica zwyczajna, wiciokrzew pomorski, szczyr trwały, pióropusznik strusi, skrzyp olbrzymi, widłak
wroniec, bez koralowy, czosnek niedźwiedzi, żywiec cebulkowy, czerniec gronkowy, dzwonek szerokolistny, arcydzięgiel litwor, podkolan biały, storczyk plamisty oraz kruszczyki szerokolistny i siny.
Grzyby
Dotychczas nie prowadzono szczegółowych badań grzybów wielkoowocnikowych Parku.
Ochrona Przyrody
Na obszarze Parku Krajobrazowego Wysoczyzny Elbląskiej znajduje się kilka rezerwatów: "Kadyński Las", "Buki Wysoczyzny Elbląskiej", "Dolina Stradanki" i "Nowinka". W otulinie Parku znajduje się cenny rezerwat ornitologiczny „Zatoka Elbląska” chroniący miejsca gniazdowania i żerowania ptaków wodnych i błotnych. Na terenie Parku Krajobrazowego Wysoczyzny Elbląskiej znajduje się obszar Natura 2000 „Doliny erozyjne Wysoczyzny Elbląskiej” w ramach europejskiego systemu sieci Natura 2000.
Ciekawostki
Na terenie Parku zachowało się również wiele podmiejskich dworów i pałaców. Najcenniejszym zabytkiem jest zespół pałacowo-folwarczny
w Kadynach, stanowiący na początku XX wieku własność cesarza niemieckiego Wilhelma II. W skład tego zespołu wchodzi: XVII-wieczny pałac, oranżeria, stajnie, zabudowania gospodarcze, rozległy park oraz XVIII-wieczny klasztor oo. franciszkanów. Niegdyś znajdował się tu Cesarski
Zakład Majoliki Artystycznej, dzisiaj te wyroby ceramiczne eksponowane są między innymi w Elbląskim Muzeum Archeologiczno–Historycznym. W Kadynach
rośnie słynny, jeden z największych i najstarszych dębów w Polsce – dąb im Jana Bażyńskiego.
Bibliografia
S. Dąbrowski, B. Polakowski, L. Wołos: Obszary chronione i pomniki przyrody województwa warmińsko-mazurskiego. Urząd Wojewódzki, Wydział Ochrony Środowiska i Rolnictwa w Olsztynie, 1999.
Poznajemy Parki Krajobrazowe Warmii i Mazur. Fundacja Ochrony Wielkich Jezior Mazurskich, Mazurskie Centrum Edukacji Ekologicznej: Giżycko, 2011 [1]
Linki zewnętrzne
http://parkikrajobrazowewarmiimazur.pl/wysoczyznyelblaskiej/kontakt.html
http://pl.wikipedia.org/wiki/Park_Krajobrazowy_Wysoczyzny_Elbl%C4%85skiej
