Paznokietnik chrobotkowy

Paznokietnik chrobotkowy
Hypocenomyce anthracophila
(Nyl.) P. James & Gotth. Schneid.
Systematyka
Królestwo	grzyby
Gromada	grzyby workowe
Klasa	miseczniaki (Lecanoromycetes)
Rodzina	Ophioparmaceae
Rodzaj	paznokietnik
Gatunek	paznokietnik ostrygowy
Synonimy
Lecidea anthracophlia Nyl., Lecidea cladonioides Fr. ex Th. Fr., Psora anthracophila (Nyl.) Arnold

Paznokietnik ostrygowy (Hypocenomyce anthracophila (Nyl.) P. James & Gotth. Schneid.) – gatunek zlichenizowanego grzyba workowego (porostu) z rodziny Ophioparmaceae.

Plecha

Porost ten tworzy plechy złożone z drobnych (do 3 mm średnicy) szarozielonych łuseczek zachodzących na siebie dachówkowato (stąd nazwa rodzajowa), wytwarzających na brzegach ziarniste soredia. Niekiedy rośnie masowo, pokrywając podłoże zwartą warstwą łuseczek. Od pozostałych gatunków tego rodzaju paznokietnik chrobotkowy różni sie chemizmem plechy – zawiera wtórne metabolity kwas fumaroprotocetrariowy i protocetrariowy, dzięki czemu kora plechy, miąższ i soralia barwią się od Pd (standardowy odczynnik stosowany w chemotaksonomii porostów) na czerwono.

Rozmieszczenie i ekologia

Gatunek ten ma szeroki zasięg występowania na półkuli północnej. W Europie należy prawdopodobnie do gatunków o borealno-środkowoeuropejskim typie zasięgu, z oderwanymi stanowiskami w strefie śródziemnomorskiej. Najczęściej spotykany jest w hemiborealnej i borealnej strefie lasów iglastych wschodniej Skandynawii. W Polsce występuje w północnej części kraju, najliczniej w Polsce Północno-Wschodniej.

W Polsce gatunek ten rośnie na korze drzew, rzadziej na martwym drewnie w zbiorowiskach leśnych. Preferuje drzewa iglaste, głównie sosnę, na pojedynczych stanowiskach odnotowany został na korze modrzewia. Gatunek ten występuje najczęściej w borach świeżych, sporadycznie na torfowiskach. Preferuje zbiorowiska leśne o charakterze naturalnym, stąd też szczególnie często i obficie rośnie na obszarach objętych ochroną.

Ciekawostki

Nazwa gatunkowa anthracophila nawiązuje do częstego występowania tego porostu na zwęglonym drewnie na obszarach dawnych pożarzysk.

Bibliografia

Fałtynowicz Wiesław: The lichens, lichenicolous and allied fungi of Poland. Ann annotated checklist. W. Szafer Institute of Botany PASc, Kraków: 2003.