Ciesina

Ciesina
Ciesina. Mogiła cywilnej ofiary, poległej w roku 1914
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	piski
Gmina	Pisz
Liczba ludności (2010)	254
Strefa numeracyjna	(+48) 87
Kod pocztowy	12-200
Tablice rejestracyjne	NPI
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Ciesina
Położenie na mapie Polski Ciesina
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Ciesina (niem. Erdmannen) – wieś sołecka w Polsce, położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie piskim, gminie Pisz.

Wieś została włączona do gminy Pisz w 1975 roku. Wcześniej wchodziła w skład gminy Wiartel (do 1954), następnie tworzyła odrębną gromadę, a od 1973 roku należała do gminy Ruciane-Nida. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego.

Charakterystyka fizjograficzna

Wieś położona jest południowo-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na południowym skraju Puszczy Piskiej. Miejscowość jest oddalona o około 5 km na południe od Karwicy i Jeziora Nidzkiego.

Dzieje miejscowości

Wieś powstała w 1758 roku jako osada szkatułowa. W pobliżu wsi znajdowały się bogate zasoby rudy żelaza (1833). Szkoła we wsi powstała w połowie XVIII wieku (między 1758 a 1763 r.). W 1935 roku uczyło się w niej 95 dzieci, pracowało dwóch nauczycieli. W 1857 roku wieś była zamieszkana przez 299 osób.W 1939 roku miejscowość liczyła 388 mieszkańców. W 1946 roku pięciu osadników z Ciesiny i pobliskiego Hejdyka złupiło wieś Krzyże. W trakcie powrotu starał się ich zatrzymać komendant posterunku Milicji Obywatelskiej w Wiartlu kpr. Marian Czuprynowski. Wywiązała się strzelanina, w wyniku której zginął jeden z szabrowników, a pozostałych udało się wyłapać w ciągu kilku dni. W 1947 roku członkowie grupy „Roga” kilkakrotnie pobili sekretarza Polskiej Partii Robotniczej w Ciesinie, w wyniku czego poszkodowany zmarł. Tuż po II wojnie światowej powstał we wsi punkt lekarski, jeden z nielicznych w tym okresie w powiecie piskim. Miejscowość jest obecnie siedzibą sołectwa. Aktualnie funkcję sołtysa sprawuje Stanisław Murach.

Zabytki:

• Zespół budynków szkolnych z początku XX wieku: szkoła i budynek gospodarczy, murowane; obecnie własność komunalna
• Dawny cmentarz ewangelicki; pochowany jest nim jeden żołnierz niemiecki, poległy w 1914 roku

Bibliografia:

1. Kossert Andreas, Mazury. Zapomniane Południe dawnych Prus Wschodnich, przeł. Barbara Ostrowska, Warszawa 2004.
2. Olszak Piotr, Przegląd budownictwa drewnianego na Ziemi Piskiej, Znad Pisy, nr 10, 2001, s. 106-121.
3. Pawlicki Ryszard Wojciech, Cmentarze i mogiły wojenne z okresu pierwszej wojny światowej na obszarze byłego powiatu piskiego, Znad Pisy, nr 4, 1996, s. 49-69.
4. Pisz. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.
5. Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
6. Szelichowski Stanisław, Uroki mazurskiej krainy. Krzyże 300 lat, Karwica i okolice, Warszawa 2006.
7. Śliwiński Józef, Z dziejów Rucianego-Nidy i okolic, Olsztyn 1993.
8. Worobiec Antoni, Worobiec Krzysztof A., Z dziejów szkolnictwa na Ziemi Piskiej, Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, s. 73-90.
9. Bank Danych Lokalnych GUS:http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims [data dostępu: 10.09.2013]
10. Deutsche Verwaltungsgeschichte: http://www.verwaltungsgeschichte.de/johannisburg.html [data dostępu: 10.09.2013]
11. Gminna Ewidencja Zabytków: www.bip.pisz.hi.pl/zalaczniki/prawo/110131120520.doc [data dostępu: 10.09.2013]

Przypisy

Zobacz też

Emes (dyskusja) 11:34, 23 wrz 2013 (CEST)Emes (dyskusja) 11:34, 23 wrz 2013 (CEST)