Turzyca patagońska

Turzyca patagońska
Carex magellanica
Lamm.
Turzyca patagońska (C. magellanica subsp. irrigua)
Systematyka
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny naczyniowe
Gromada	okrytonasienne
Klasa	jednoliścienne
Rząd	wiechlinowce
Rodzina	ciborowate
Rodzaj	turzyca
Gatunek	turzyca patagońska
Synonimy
Carex paupercula Michx.

Turzyca patagońska (Carex magellanica Lamm.) – gatunek byliny z rodziny ciborowatych (Cyperaceae).

Morfologia

Roślina trwała, wysokości 20-30 cm z płożącymi rozłogami. Łodyga cienka, w górze szorstka. Liście jasnozielone, wiotkie, do 3 (4) mm szerokości, słabo szorstkie. Kwiaty wyrastają w kątach lancetowatych, czerowonobrunatnych przysadek z zielonym grzbietem, zebrane w kłosy. Kłos męski szczytowy, pojedynczy, prosto wzniesiony. Poniżej niego znajdują się 2-3 podłużnie jajowate kłosy żeńskie. Kwiaty męskie z 3 pręcikami, kwiaty żeńskie ze słupkiem zakończonym trzema znamionami. Kwitnie od połowy lipca do końca sierpnia. Owocem jest orzeszek otoczony pęcherzykiem. Pęcherzyk jasnozielony, jajowaty, do 3 mm długości, zakończony bardzo krótkim dzióbkiem. Rozmnaża się głównie wegetatywnie za pomocą rozłogów.

Rozmieszczenie i ekologia

Podgatunek typowy Carex magellanica Lam. subsp. magellanica występuje w Ameryce Południowej. Natomiast turzyca patagońska rosnąca na półkuli północnej najczęściej opisywana jest w randze podgatunku Carex magellanica subsp. irrigua (Wahlenb.) Hiitonen (= Carex paupercula Michx.). Podgatunek irrigua występuje na obszarach wokółbiegunowych na półkuli północnej (element cyrkumborealny), podczas gdy podgatunek typowy magellanica rośnie w południowej części Ameryki Południowej. Podgatunek północny zwartym zasięgiem obejmuje Skandynawię, kraje nadbałtyckie i północną Białoruś oraz północnoeuropejską część Rosji. W Europie środkowej znany jest z Karpat, Sudetów i Alp. W Polsce podgatunek ten znany był do niedawna jedynie z Karkonoszy (stanowiska koło Wielkiego Stawu i pod Szrenicą), obecnie odnotowany także na północy kraju.

Występuje na torfowiskach przejściowych, na młakach i źródliskach.

Wartość użytkowa

Gatunek w Polsce zagrożony z powodu bardzo nielicznego występowania. Bezpośrednimi zagrożeniami jest wpływ sąsiedztwa szlaku turystycznego (związane z tym zmiany warunków hydrologicznych) oraz konkurencja bardziej ekspansywnych gatunków, głównie traw. Roślina objęta prawną ochroną gatunkową. Umieszczona na Czerwonej Liście w kategorii gatunków narażonych na wymarcie (V).

Ciekawostki

Na Warmii i Mazurach gatunek ten odnotowany został w roku 2004 w Puszczy Rominckiej.

Może tworzyć mieszańce z turzycą bagienną (Carex limosa).

Bibliografia

K. Zarzycki, Z. Szeląg: Red list of the vascular plants in Poland. W: Z. Mirek, . Zarzycki, W. Wojewoda Z. Szelag (red.), Red lists of plants and fungi in Poland. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2006, 11-20.
Warmia i Mazury. Cud, tylko się rozejrzeć. Warmińsko-Mazurska Regionalna Organizacja Turystyczna. Olsztyn: Wyd. Agencja WIT Witold Mierzejewski, 2012.

Linki zewnętrzne

pl.wikipedia.org, Turzyca patagońska [25.05.2014]