Dunajek (gmina Świętajno)
| Dunajek | |
| | |
| Pole-obowiązkowe Pole-obowiązkowe
| |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | olecki |
| Gmina | Świętajno |
| Liczba ludności (2010) | 387 (łącznie Dunajek i Chełchy) |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Dunajek | |
| Położenie na mapie Polski  Dunajek | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Dunajek (niem. Duneyken, od 1938 r. Duneiken) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie oleckim, w gminie Świętajno. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego. W latach 1999-2001 wieś wchodziła w skład powiatu olecko-gołdapskiego.
Miejscowość w 2010 roku liczyła 387 mieszkańców.
Spis treści
[ukryj]Położenie
Wieś położona jest w północno-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na Pojezierzu Ełckim, 13 km na zachód od Olecka i 4 km na północ od Świętajna. Na południe od wsi znajduje się niewielkie jezioro Bruk, a na północ jezioro Chełchy.
Dzieje miejscowości
Wieś powstała w ramach kolonizacji północno-wschodnich terenów Prus Książęcych. W 1557 roku starosta Jerzy von Diebes wspominał, że w Dunajku sołtys posiadał cztery łany, a cała wieś obejmowała 44 łany, jednak zaznaczał, że większość tego terenu to nieużytki i pagórki. Prawdopodobnie z tych powodów przywilej lokacyjny wieś otrzymała dopiero w 1575 roku od księcia Albrechta Fryderyka. Sołtys - w tym czasie był to Mikołaj Zaleski - w dalszym ciągu posiadał cztery łany, ale obszar wsi określono jako 40 łanów na prawie chełmińskim; ponadto sołtys Mikołaj zakupił jednołanowy ostrów (na jeziorze Chełchy lub Bruk). Dunajek należał do parafii ewangelickiej w Świętajnie. W 1860 roku założono we wsi urząd pocztowy.
Szkołę we wsi założono na przełomie XVIII i XIX wieku. W 1935 roku zatrudnionych w niej było dwóch nauczycieli, a w ośmiu klasach uczęszczało do niej ogółem 106 uczniów.
Po II wojnie światowej we wsi utworzono Państwowe Gospodarstwo Rolne Dunajek, wyposażone w warsztaty naprawy sprzętu rolniczego.
Liczba mieszkańców
1857 - 293 osoby
1933 - 572 osoby
1939 - 528 osób
Ludzie związani z miejscowością
- Karol Emilian Sieniawski (1843-1921) - historyk Warmii i Mazur, syn powstańca listopadowego; urodził się w majątku w Dunajku (Dworek Dunajkowski)
Zabytki
- Zespół dworsko-parkowy z przełomu XIX i XX wieku: dwór, obora-spichlerz, kuźnia, park
- Park dworski z przełomu XIX i XX wieku wraz z przyległym terenem zabudowy mieszkalnej i gospodarczej oraz aleją dojazdową
Bibliografia
- Białuński Grzegorz, Kolonizacja "Wielkiej Puszczy" (do 1568 roku) - starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
- Olecko. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1974.
- Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
- Wojewódzka ewidencja zabytków [data dostępu: 12.11.2013]
- Bank Danych Lokalnych GUS [data dostępu: 12.11.2013]
- Vervaltugsgeschichte [data dostępu: 12.11.2013]
Przypisy
Zobacz też
Dunajek w gminie Gołdap
