Kapliczki

KAPLICZKI – Kapliczki jako niekwestionoany symbol Warmii

Spis treści

Kapliczki znajdują sie na całym terytorim Warmii, a w szczególności liczna grupa zlokalizowana jest w jej zachodniej części.

Architektura stylowa wszystkich 1370 kapliczek warmińskich jest bardzo urozmaicona i dobrze wpisuje się w krajobraz

geograficzny. Wszak nie ma nic piękniejszego, jak kompozycja kapliczki otynkowanej i pobielonej albo wzniesionej z czerwonej

cegły w urozmaiconym pejzażu warmińskim. Wszystkie kapliczki cechuje różnorodność rozwiązań artystycznych, osiągnięta w

ramach przestrzegania kilku podstawowych schematów kompozycyjnych. Można zauważyć, że kapliczki nie były budowane według

jednego wzoru. Kształt kapliczek powołała do życia twórcza fantazja artystów profesjonalnych i ludowych. Proces przenoszenia

elementów sztuki profesjonalnej na teren wiejski, doprowadził do tego, że Warmia wyróżnia się bogatą ich reprezentacją.

Analizując dokładnie architekturę poszczególnych, warmińskich kapliczek, można dokonać podziału, w zależności od formy

przyjętych elementów architektonicznych, na typy: barokowe (np. przy drodze z Reszla do Świętej Lipki, Rogóżu),

klasycystyczne (niewielka grupa np. w Braniewie) oraz neogotyckie (np. Babiak, Franknowo, Gietrzwałd, Woryty) lub ludowe (w

tym tzw. „bezstylowe” – nieposiadające żadnych, rozpoznawalnych znamion stylów budowlanych – np. Lubomino, Nowe Włóki).

Większość kapliczek posiada elementy architektoniczne, które jednoznacznie wskazują na pierwowzór w wielkiej architekturze

sakralnej, albo barokowej (pilastry, gzymsy, łuk pełny, otynkowanie), albo neogotyckiej (sterczyny, skarpy, łuk ostry,

czerwona cegła). Fundowanie kapliczek w określonych stylach-typach było stymulowane przez procesy dziejowe. Ten czynnik

umożliwia wskazanie i wytypowanie kapliczek powstałych w konkretnych okresach historycznych i tym samym określenia

przypuszczalnej bądź wiarygodnej datacji kapliczek.

...

Kuprjaniuk Stanisław, Mała architektura sakralna na Warmii do 1945 roku ze szczególnym uwzględnieniem kapliczek, w druku ...