Kapliczki w Łomach
| Mała architektura sakralna | |
| | |
| typ obiektu: | kapliczki |
| datacja: | 2. poł. XVIII - pocz. XX w. |
| powiat: | olsztyński |
| gmina: | Jonkowo |
| miejscowość: | Łomy |
Kapliczki w Łomach
Spis treści
Położenie
Łomy - wieś w gminie Jonkowo, w powiecie Olsztyńskim.
Opis
Wieś o charakterze ulicówki z zabudową po obu stronach wiejskiej drogi. Przy niej, w obrębie wsi, pięć kapliczek, zaś dwie inne znajdują się przy drodze prowadzącej do Jonkowa. Na północnym skraju wsi kapliczka z 2. połowy XVIII wieku, założona na rzucie kwadratu, nakryta wysokim dachem pulpitowym, z dwiema wnękami przedzielonymi gzymsem falistym. Pozostałe kapliczki we wsi murowane z czerwonej cegły licowej, w części o cechach neogotyckich, wzniesione pod koniec XIX lub na początku XX wieku. Najwyższą jest kapliczka z dzwonniczką, która znajduje się w centrum wsi, niedaleko rozjazdu do Garzewka. Kapliczka nakryta dachem wielospadowym, oskarpowana na narożach, z dekoracyjnym ceglanym detalem architektonicznym. W jej górnej kondygnacji zawieszono dzwonek. W sąsiedztwie tej kapliczki znajduje się druga kapliczka, o prostej bryle, z jedną wnęką i nakrytą dwuspadowym dachem, która została przeniesiona w obecne miejsce z pobocza ruchliwej drogi wiejskiej. Przy relokowaniu zadbano o wierne zachowanie kształtu i detalu. W dalszej części wsi dwie ceglane kapliczki, jedna o zróżnicowanej architekturze i metalowym krucyfiksem w prześwicie, a druga o prostej bryle i chorągiewką wiatrową na dachu z datą roczną 1975. Obie kapliczki zostały wtórnie pomalowane farbą. Przy drodze do Jonkowa pierwsza kapliczka z początku XIX wieku, o zwartej bryle nakrytej dwuspadowym dachem, gładkich ścianach i niewielkiej wnęce zamkniętej łukiem odcinkowym. Obok kapliczki w asyście rosnąca brzoza. Druga kapliczka przy drodze do Jonkowa i przed rezerwatem leśnym pochodzi z 1908 roku. Na jej cokole umieszczono płycinę z datą i monogramem.
Ciekawostki
W granicach wsi znajduje się wiele krzyży kutych z żelaza umieszczonych w granitowej podstawie.
Bibliografia
Kuprjaniuk Stanisław, Mała architektura sakralna na Warmii do 1945 roku ze szczególnym uwzględnieniem kapliczek, w druku.
Kuprjaniuk Stanisław, Liżewska Iwona, Warmińskie kapliczki, Olsztyn 2012.
