Krzyż drewniany z Arma Christi w Chojnowie
| Mała architektura sakralna | |
| | |
| typ obiektu: | krzyż |
| lokalizacja: | przydrożny |
| datacja: | k. XIX w. |
| powiat: | elbląski |
| gmina: | Tolkmicko |
| miejscowość: | Chojnowo |
Krzyż drewniany z Arma Christi w Chojnowie
Spis treści
Położenie
Krzyż znajduje się na terenie prywatnego gospodarstwa we wsi Chojnowo.
Opis
W Chojnowie znajduje się krzyż, na którym zawieszono drewnianą skrzynią, zawierającą rzeźbione narzędzia Męki Pańskiej. Ten krzyż stanowi unikalny zabytek sztuki ludowej z końca XIX wieku i jest jedynym przykładem tego typu wyposażenia krzyży w tak rozbudowanej formie. Krzyż stoi w zagrodzie Chojnowo nr 2, zbudowanej niegdyś przez Petera Jossa. Na przestrzeni lat krzyż ten był poddany różnym doświadczeniom. Najpierw w latach 90. XX wieku został on wymieniony, a skrzynię z Arma Christi poddano konserwacji, którą sfinalizowała Państwa Służba Ochrony Zabytków w Olsztynie, delegatura w Elblągu. Następnie w wyniku
pęknięcia klamry krzyż się przekrzywił, a podczas wichury w 2006 roku zawalił się. Krzyż na nowo ustawiono w 2008 roku. Zachowana skrzynia z Arma Christi, o wyraźnych cechach stylu neogotyckiego, zasługuje na szczególną uwagę. Pod względem estetycznym ten krzyż z Arma Christi przekazuje więcej informacji niż Arma cynowe i mocniej religijnie angażuje uwagę
przechodnia. Z drzewa została wykonana, trójwymiarowa rzeźba Chrystusa oraz emblematy np. młotek, veraikon, drabina, srebrniki itd. Wszystkie elementy ułożone zostały w prostej kompozycji na płaskiej desce i umieszczone w ozdobnej skrzyni.
Bibliografia
Barton Dariusz, Przewodnik krajoznawczy „z myszką” po Wysoczyźnie Elbląskiej, Elbląg 1997.
Kuprjaniuk Stanisław, Potencjał kulturowy Wzniesień Elbląskich na przykładzie małej architektury sakralnej, [w:] Kulturowe wartości Wzniesień Elbląskich w perspektywie Gminy Milejewo, red. J. Hochleitner i W. Moska, Elbląg 2008.
Kuprjaniuk Stanisław, Mała architektura sakralna na Warmii do 1945 roku ze szczególnym uwzględnieniem kapliczek, w druku.
